نورمن فاستر

نورمن فاستر

نورمن فاستر،متولد ماه ژوئن 1935 و شهر منچستر،شاه مهره ي تاريخ معماري انگلستان است.او كه از يك خانواده ي طبقه ي كارگر اهل منچستر بود،مدرسه را در سن شانزده سالگي ترك و درحالي كه در سالن تالار شهر منچستر به عنوان منشي مشغول به كار بود به معماري علاقه مند شد.پس از گذراندن دوران سربازي در راف با ثبت نام در مدرسه ي معماري دانشگاه منچستر به فراگيري دروسي نسبتاً سنتي پرداخت و سپس به صورت بورسيه در دانشگاه ييل پذيرفته شد.در آنجا با ريچارد راجرز ملاقات كرد و تحت تأثير پل رودلف،باكمينيسترفولر،چاركز وري ايمز و ميس وندررو قرار گرفت.در روند شكل گيري شخصيت حرفه اي فاستر نمي توان به نقطه عطفي اشاره نكرد كه در حقيقت توانست فاستر را به جهانيان بشناساند و آن اعطاي مدال طلاي RIBA (يكي از ارزشمندترين جوايز معماري جهان) در سنين ميان سالي به وي بود.درست زماني كه هنوز فرصت هاي زيادي براي او باقي مانده بود.

فاستر در پهنه ي عمر حرفه ايش گرچه با صراحت و قاطعيت تمام از جانبداري مباحث سبك گرايانه- كه بخش مهمي از مباحث معاصر ما را به خود اختصاص داده- خودداري كرده و از آن فاصله گرفته است،اما از همان بدو فعاليت حرفه اي خود سعي بر كشف افق هاي تازه اي داشته كه از آنچه امروزه بارزترين شوق معمارانه قلمداد مي شود بسيار فاصله درد و اين برگرفته از چشمه ي جوشان اساتيدش از فولر و ايمزتا پره،چاريو،پاكستون و ايفل مي باشد.فاستر هيچگاه حتي نيم نگاهي نيز به نقدهاي كليشه مابانه اي كه او را در زمره ي معماري صنعتي و نه هنري جاي مي داد نداشته و با ارائه ي شاهكارهاي بي نظيري،به همگان بويژه منتقدين و تاريخ نگاران معماري آموخت كه همانگونه كه ريشه ي واژگاني «فن آوري» به «هنر» مي زند مرزي از رئوس آن به تنهايي ارزشي در پي ندارد.

از فاستر زياد مي توان آموخت،اما مهمتراز هر چيز در شرايط كنوني صنعت ساخت و ساز كشورمان،آموزه هاي او در انطباق جنبه هاي هنري يك ساختمان با جوانبي مانند هزينه،زمان و كيفيت است.هرمي كه دستيابي به هر يك از رئوس آن به تنهايي ارزشي درپي ندارد.

فن آوري به مثابه ي ضرورتي در معماري

بدين لحاظ، اهميت نورمن فاستر درزمينه ي معماري معاصر،به ناچار نوعي هم زماني و تقرب حياتي بين ماهيت و كارهاي او را مي طلبد كه ناگزير بايد زمان حال را با تمام فرم ها و بيان هاي معمارانه ي پيچيده اش پذيرا باشد،تا بر مشكل گرايش به تحليل هاي تقليل گرايانه بر اساس طبقه بندي هاي سبك شناختي و گونه شناختي فائق آيد.
تداوم شيوه ي مدرن ؛ ايده هاي راهنما.

در دوراني كه مهمترين شاخص آن،ديرباوري وشك انديشي عمومي و دلسرد كننده است،تلاش براي ارائه ي تعريف مشخصي از مدرنيسم- چه بر اساس عرف معماري فني و چه بر پايه ي نظريه پردازي –بسيار دشوار به نظر مي رسد.

گرچه نورمن فاستر با قاطعيت و صراحت تمام از جانبداري مباحث سبك گرايانه –كه بخش مهمي از مباحث معاصر را به خود اختصاص داده است- خودداري كرده و از آنها فاصله گرفته است،از همان بدو فعاليت حرفه اي خود سعي كرده است به دنبال كشف افق هاي جديدي باشد كه از آنچه امروزه بارزترين شوق معمارانه قلمداد مي شود،بسيار فاصله دارد.اين امر بيش از هر چيزدراين حقيقت نهفته است كه منبع الهام كارهاي او را در تفكر و آثار معماراني بايد جستجو كرد كه تاريخ نگاري معمول،از آنها به عنوان «خردمنداستاد» ياد نمي كند؛ يعني از فولر تا ايمز،از واشمن تا پره يا چاريو و از پاكستون تا ايفل.در واقع،اينها كساني بودند كه از دل مشغولي هاي سبك گرايانه و نمادين روح زمانه ي مدرن فاصله داشتند.ولي در عين حال،عميقاً به پروژه هاي خلاقانه متعهد بودند؛پروژه هايي كه معيارهاي سنجش قدرت تكامل معماري را به وجود آورد.فاستر كه چشمه ي جوشان چنين افرادي بهره جسته است،پرسشهايي حياتي از كل ماهيت شيوه ي مدرن مطرح مي كند.در اين ميان،«تكنيك» مهم ترين ثابت ترين اصل در كارهاي اوست و به عبارت ديگر،پل ارتباطي مستقيم بين معماري و دنياي توليدات صنعتي پژوهش هاي فن آورانه (تكنولوژيكي) و علمي هنر است.

در همين حال،فن آوري-به مثابهي مجموعه اي از فنون و ابزارهاي مربوط به آنها-مهم ترين و متمايز ترين ويژگي عصر ماست ووسعت اين امر به حدي است كه فن آوري،با تحسين آثار خاصي از اين دوره-ازجمله كارهاي فاستر-اصل مسلم مطرح شده توسط ماكس بنز را تقويت مي كند؛اصل مسلمي كه هنر و علم دوران فن آورانه را اتحاد هنر و علم فن آوري مي داند.
اين معمار اهل منچستر،ناآگاهانه در جهت شكل دهي يك هنرنهان وبه دور از شور و شوق سهل الحصول و زودگذر نوآوانگارد بودن،سعي كرده است در مسير يك سياستمدار واقعي گام بردارد تا دراين مسير بتواند اثرات مثبت و نتايج مطلوب نوعي خاصي از هنري را كه قدرت تغذيه اش را دارد.مورد مطالعه و بررسي قرار دهد.نورمن فاستر ،«معماري» را يك هنر كاربردي تعريف مي كند.در روند ساخت يك ساختمان ،افراد زيادي درگير هستند؛امكانات ذاتي وبالقوه ي بي شماري در خود معماري وجود دارد؛روشهاي بسيار مختلفي براي سازماندهي يك فضا يا قرارگيري ساختمان با توجه به مكان وجود دارد؛و بالاخره ،براي ساخت يك ساختمان از شيوه ها و فنون بسيار زيادي استفاده مي شود.هر پروژه،ابزاري ناب و وواقعي براي ادغام و تركيب تضادهاي اجتناب ناپذير با تضادهايي است كه به تدريج و با تكوين روابط بين فضاهاي عمومي و خصوصي يا بين آرمان ها و خواسته هاي اجتماعي و آسودگي اقتصادي ظهور يافته است.از طريق پروژه مي توان جنبه هاي هنري يك ساختمان را با مسائلي چون هزينه ،زمان و كنترل كيفيت منطبق ساخت.با تلاش براي به كار گيري كليه ي داده ها در نظامي رضايت بخش از ارزشها- كه تمام تصميم گيري ها بر مبناي آن صورت مي گيرد- همواره كوشيده ايم به نتيجه اي دست يابيم كه كل به دست مي آيد،فراتر از مجموع اجزا باشد.

ساختار دفتر معماري فاستر و همكاران،اين طرز تفكر را به صورت نوعي روش شناسي حرفه اي حرفه اي و منحصر به فرد منعكس مي كند،نوعي روش شناسي كه در نهايت،به عيني و قطعي از اين شركت تبديل شده است.به طور مثال دز پروژه ي معماري-فني به عنوان محصول هم كوشي اعضا در نظام برنامه/پروژه/ساخت،نورمن فاستر و همكاران او در اين شركت،نتايج بسيار عالي و ارزنده اي به دست آورده اند.بويژه در مهم ترين و حياتب ترين مرحله هاي اين روند؛يعني كنترل زمان،هزينه ها،كيفيت مصالح و اثرخلق شده.

براي مثال،ساختمان دفتر مركزي IBM در كوشام در مدت هشت ماه،مركز تفريحي خطوط كشتيراني فرد اولسن در اكلند لندن در مدت دوازده ماه و ساختمان ديگر IBMدر گرين فورد در مدت هشت ماه تكميل شده است.

1964 در این سال با وندی چیزمن ازدواج کرد که ثمره آن ، دو فرزند به نام های " تی " و " کال " است . 1966 در این سال به عضویت انجمن معماران سلطنتی انگلستان در آمد
1967 فاستر همراه با " گروه 4 " ساختمانی را طراحی کرد که وی را به شهرت جهانی رساند . این ساختمان ، کارخانه رلیانس در سوئد بود که آخرین بنای ساخته شده توسط این گروه است زیرا این گروه در همان سال منحل شد . سپس نورمن و وندی فاستر با هدف ایجاد یک مرکز برای طراحی و تحقیقات ، دفتر معماری فاستر و همکاران را تاسیس کردند . در این دفتر در مجاورت باغ کوونت قرار داشت
1968 در حین طراحی پروژه تئاتر ساموئل بکت ، با ریچارد باکمینیستر فولر آشنا شد که بعد ها ، تاثیر عمیقی در اندیشه و کارهای فاستر گذاشت . آشنایی ، سر آغازی بود برای دوستی و همکاری طولانی پر ثمری که تا زمان مرگ این استاد آمریکایی ( یعنی سال 1983 ) ادامه داشت . 1971
در این ، دفتر معماری فاستر و همکاران به طبقه همکف ساختمانی در خیابان فیتزروی ( که فقط چند صد متر از برج اداره پست فاصله داشت ) منتقل شد. تجهیز و طراحی داخلی این دفتر ، بستری بود برای بررسی و آزمایش مفاهیم و مصالحی که بعده ها هسته اصلی فلسفه کار فاستر را شکل داد .
1974فاستر به عنوان نایب انجمن معماری انتخاب شد . شرکت او که قبلا با یک شرکت نروژی به نام " شرکت خطوط کشتی رانی فرداولسن " همکاری داشت ، دفتری در اوسلو تاسیس کرد و ابتدا کارهایی برای این کار فرمای نروژی انجام داد ؛ سپس با کارفرماهای دیگر در نقاط مختلف کشور همکاری کرد.
1975 در این سال ، ساخت دفترهای شرکت بیمه ویلیس ، فابروداماس در ایپسوویچ به پایان رسید و این پروژه ، شرکت فاستر را به شهرت جهانی رساند
1978 ساخت مرکز های هنرهای تجسمی سانز بوری ، آغاز مرحله ی مهم و درخشانی در زندگی حرفه ای او شد . پروژه های ارزشمند دیگری را برای او و همکارانش به ارمغان آورد
1979 در این سال شرکت بانکداری هنگ کنگ و شانگهای از وی دعوت کرد که همراه شش شرکت بین الملی دیگر ، در مسابقه ای محدود با موضوع طراحی دفتر مرکزی این بانک شرکت کند . با انتخاب طرح فاست به عنوان طرح برگزیده ، اجرای این پروژه به شرکت وی واگذار شد
1980 فاستر در این سال به عضویت انجمن معماران آمریکایی در آمد ، علاوه بر این ، در همین سال دکترای افتخاری دانشگاه انجلیای شرقی به او اعطا شد . در بیست و چهارم ژوئن نیز ، در مراسم اهدا مدال طلای سال 1980 به جیمز استرلین سخنرانی کرد
1981 در این سال با شرکت در مسابقه محدود طراحی ورزشگاه سرپوشیده فراکفورت آمین ، جایزه طرح برگزیده را دریافت کرد . در همین زمان ، معماری او در یکی از برنامه های مستند هنری Bbc معرفی شد و مورد بررسی قرار گرفت .

1982 در این سال ، دفتر آنها به خیابان گریند پورتلند و در مجاورت دفتر های شرکت Reba منتقل شد . همچنین به عنوان یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده صنعتی هنر لندن انتخاب شد .
1983 در این سال ، فاستر بالاترین رتبه این حرفه را از آن خود کرد و " مدال طلای سلطنتی " رشته معماری را دریافت نمود . این مدال ، جایزه بین الملی ارزشمندی است که در سال 1848 ، ملکه ویکتوریا برای پیشرفت حرفه معماری در نظر گرفته بود . در مراسم اهدا این جایزه ، با کمینیستر فولر سخنرانی کرد . فاستر در این سال به عضویت دانشگاه سلطنتی در آمد . پس از برگزاری یک مسابقه ی محدود با شرکت گروه منتخب معماران ، از فاستر برای طراحی مرکز جدیدی برای Bbc در منطقه ی پورتلند دعوت شد . این مرکز در مقابل کلیسای آل سولز اثر جان ناش قرار دارد .
1984 در مسابقه محدودی که شورای شهر نایمز برای طراحی یک مدیاتک و مرکز هنرهای معاصر در آن شهر برگزار کرد ، طرح فاستر برنده شد . در همین سال اتحادیه ی بین المللی معماران ، جایزه آگوست پره را به وی اهدا کرد .
1986 دانشگاه بت ، دکترای افتخاری علوم را به فاستر اعطا نمود. در همین سال ، دو نمایشگاه مهم از کارهای او برپاشد : یکی در انجمن معماران فرانسه در پاریس ( بازگشایی در ژانویه ) و دیگری در دانشگاه سلطنتی لندن ( بازگشایی در اکتبر ) . وی جایزه موسسه طراحی ژاپن را به خود اختصاص داد . شرکت او نیز در همین سال در مسابقه تغییر شکل و بازسازی یک سایت 48 هکتاری در منطقه کینگزکراس در لندن برنده شد . این پروژه ، در نوع خود بزرگترین و وسیع ترین طرح شهر سازی در اروپا است و شامل تفکیک طیف وسیعی از عملکردهای مختلف می باشد. از جمله این عملکردها می توان به ایستگاه تونل راه آهن متصل به پارک بزرگ اشاره کرد که اطراف آن از ساختمانهای مسکونی و اداری پوشیده شده است . این پروژه و پروژه ی چهارراه پاترنوستر ، آغاز مرحله جدیدی از اجرای پروژه هایی در مقیاس شهری بود . در سال بعد ، این شرکت طرح های شهری مختلفی برای شهرهای زیر طراحی و اجرا کرد: کمبریج ( 1989 ) ؛ نایمز، کانس و برلین ( 1990 ) ؛ گرینویچ ( 1991 ) ؛ روتردام ، لودن شید و یوکوهاما ( 1992 ) ؛ بافت تاریخی چارترس ، کورفو و لیسبون ( 1993 ) . هم اکنون این شرکت در حال انجام پروژه ای برای تغییر شکل و بازسازی قسمت وسیعی از مرکز شهر بارسلون است که مساحت سایت آن بیش از 220 هکتار است .

1988 ظرفیت بالای این شرکت باعث شد که بتواند به مجموعه ی وسیعی از برنامه ها و پروژه های کلان مقیاس پاسخگو باشد . یکی از این پروژه ها ، برج مخابرات بارسلون است که به منظور آماده سازی شهر برای مسابقات المپیک در نظر گرفته شده است . نمونه های دیگر این پروژه ها ، مترو شهر بیلبائو ، پل دره گذری در منطقه ی رنس در فرانسه و ایستگاه زیرزمینی کاناری وارف در لندن ( 1991 ) است . 1989 این مصادف بود با فوت زود هنگام وندی ( همسر نورمن ) که آغازفعالیت حرفه ای نورمن همراه او بود و پس ازهمکاری در" گروه 4 " ، یکی از موسسان دفتر معماری فاستر و همکاران بود . 1990 سازمان حفاظت از محیط زیست انگلستان ، ساختمان شرکت بیمه ویلیس ، فابر و داماس در ایپسوویچ ( 74-1973 ) را جزء ساختمان های ارزشمند ( از نظر تاریخی ، معماری و سازگاری با محیط زیست ) اعلام کرد و مدال معتمدین Riba را به نورمن فاستر اعطا نمود . در همین سال ، فاستر عنوان " سر " گرفت . در این زمان ، دفتر معماری فاستر و همکاران ( که از این پس دفتر معماری سر نورمن فاستر و همکاران نامیده خواهد شد ) به ساختمان نوسازی در کیلومتر 22 جاده ی هستار در نزدیکی رودخانه تیمز نقل مکان کرد . در این دفتر جدید ، تمام عملکرد های گوناگون مربوط به کارگاه ماکت سازی و مصالح ، بایگانی پرونده ها ، کتابخانه و آرشیو فیلم های ویدئویی و عکس ، همگی زیر سقف گرد آمده اند .
1991 دانشگاه معماری فرانسه ، به وی مدال افتخار اعطا کرد . در همین سال ، چندین پروژه ی جدید و ارزشمند را به اتمام رساند ؛ از جمله فرودگاه استانزتد، مرکز تلویزیونی آی تی ان ، نگارخانه های ساکلر ( که ملکه الیزابت دوم آنها افتتاح کرد) و برج سده در توکیو که همه آنها علاوه بر دریافت جوایز متعدد ، مورد ستایش تمام جهان قرار گرفت . در مراسم بازگشایی ساختمان کرسنت وینگ ، مرکز هنر های تجسمی سانزبوری نمایشگاهی بر پا کرد که حاصل شش سال فعالیت حرفه ای فاستر را به نمایش گذاشت . در نمایشگاه دو سالانه ی ونیز ، غرفه ی بریتانیا نیز تعدادی از طرح های فاستر و پنج معمار دیگر انگلیسی را به نمایش در آورد .
1992 دانشگاه و موسسه ی هنر و ادبیات آمریکا در نیویورک ، جایزه یادبود آرنولد برونر را به وی اعطا نمود . دانشگاه هامرساید به او دکترای افتخاری داد. برپایی چندین نمایشگاه در شهرهای پاریس ، بوردوکس ، رنس و آرسن سنان ، بر ارزش و اعتبار فاستر در اروپا افزود . در همین سال ، وی در چندین مسابقه معماری برنده شد که مهمترین آنها عبارتند از : فرودگاه جدید هنگ کنگ ، پارک مشاغل برلین ، مجموعه تسهیلات المپیک در منچستر و قسمت الحاقی آن به موزه ی ماقبل تاریخ در پرووانس .
1993 وسعت پروژه ها و تعدد قراردادهای بین المللی باعث شد که این شرکت ، دفتر هایی در شهر های برلین ، فرانکفورت ، هنگ کنگ ، نایمز و توکیو دایر کند . شرکت معماری سرنورمن فاستر و همکاران در آلمان ، در مسابقه طراحی پارلمان جدید برلین برنده شد . از دیگر موفقیت های وی در مسابقات معماری می توان به طرح موزه جنگ در هارتل پول و طرح مجموعه ی نمایشگاهی در لیسبون اشاره کرد . پروژه ی مرکز هنرهای معاصر در شهر نایمز فرانسه افتتاح شد . این پروژه به دلیل مشکلاتی که برای برگزاری مسابقه ( 1983) بوجود آمد ، با مدتی تاخیر انجام شد . ولی این مشکلات در ساخت مدرسه ی متوسطه شهر فرژو وجود نداشت . طراحی این مدرسه ، در سال 1991 به مسابقه گذاشته شد . انجمن معماران آمریکایی نیز ، در همین سال مدال طلای خود را به سر نورمن فاستر اعطا نمود.