بادگیر از مظاهر و سمبلهای تمدن ایرانی است.
بادگیر چپقی سیرجان در کرمان تنها بادگیر متفاوت نسبت به دیگر بادگیرهای جهان از نظر معماری میباشد. که برای خانه سید علی اصغر رضوی ساخته شده است.
بادگیر از برجکی تقریباً مرتفع بر روی بام تشکیل شده است. عموماً بادگیرها بر روی قسمتی از خانه های کویری به نام حوضخانه بنا میشده اند. حوضخانه ایوانی کوچک بوده است که در انتهای اتاقهای تابستانی هر عمارت قرار داشته است.
بادگیر معمولاً چهارگوش است و در دیوارهای چهارگانهٔ آن چند سوراخ تعبیه شدهاست. درون بادگیر با تیغهها و جدارهایی که از خشت یا چوب و خشت ساخته شدهاست، به چند بخش تقسیم میشود.
بادگیر چپقی نوعی بادگیر است که به جای فضای مکعبی شکل خارجی، سازنده از ایجاد چند لولهی خم دار ( زانو مانند) برای حجم خارجی بادگیر استفاده کرده است، اما کانالها و قسمتهای داخلی مانند نمونههای چند طرفه است این نوع بادگیر تنها در سیرجان دیده شده است. نما سازی بادگیرنیز خود از ویژگیهای خاصی برخوردار است و در نهایت ظرافت به وسیلهی آجر کاری و یا گچ بری ساخته میشود.
سازنده این بنا حاج سید محمد شجاعی است که آن را در زمان پهلوی اول از روی دودکش کشتیها ساخته و تلفیقی از معماری و صنعت است.
گفته میشود سیدمهدی شجاعی اهل سیرجان در راه بازگشت از سفری که با کشتی میپیموده، توجه وی به خنک بودن استراحتگاه کشی جلب میشود که علت آن را در معماری خاص دودکشهای کشتی مییابد.
وی با تلفیق از این ایده به فکر ساختن بادگیری به شکل دودکشهای کشتی در شهر خود افتاد که جهت خنک نگه داشتن داروهای منزل طبیبی مورد استفاده قرار گرفت. بادگیر با شبکههای هندسی منظم آن که در زیر بادگیر قرار دارد،بر روی فضاهای مستطیل شکل شمالی شرقی قرار گرفته که هوای اطراف را با عبور از کانالهای تهویه به درون فضاها که در واقع تابستان نشین خانه بوده،فرستاده است.هم اکنون این بادگیر به عنوان نماد شهرستان سیرجان معروف است. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۴۶۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دیدگاه دیگران (بدون دیدگاه)...
Leave a reply