باغ ارم درشیراز

زمین باغ بشکل مربع مستطیل بسیار وسیعی است که جهت شیب آن از غرب به سوی شرق است و مجموعه عمارت اصلی و اندرون در قسمت مغرب و در بلندی چشم‌گیری قراردارد. به سبب شیب زیاد زمین در قسمتهایی از خیابانهای اصلی و دیگر خیابانهای باغ پله‌هایی ایجاد نموده‌اند و این پستی و بلندی زمین بر زیبایی فضای باغ بسی افزوده است.

یکی از قسمت های بسیار جالب این بنا پنجره های آهنی است که در طبقه اول ساختمان در پای ایوان بزرگ دو ستونی در مدخل سردابه قراردارد و از نمونه های جالب پنجره های آهنی در دوره قاجاریه محسوب میشود . قسمت عمده درهای چوبی از چوب ساج تهیه گردید و به همین جهت با گذشت سال ها سالم باقی‌مانده و هیئت اصلی خود را حفظ نموده اند.

امروزه، کوشک اصلی، هسته مرکزی باغ و متشکل از سه طبقه است که در پیشانی عمارت، هلالی هایی وجود دارد که معروف به سنتوری است و دارای سه مجلس بزرگ و دو مجلس کوچک کاشیکاری با کاشی های لعابدار رنگی است. به روی این هلالی ها تصاویری از ناصرالدین شاه قاجار، داستانهایی از فردوسی و نظامی و ادبیات کهن فارسی و قصه‌های مذهبی کاشیکاری شده است. طبقه زیرین دارای حوض خانه‎ای برای استراحت در روزهای گرم تابستان است. نهر آب مستقیماً از این تالار می‌گذرد و در سر راه خود قبل از اینکه به حوض بزرگی فرو ریزد استخر را پر می‌کند.

در جلوی عمارت اصلی که مشرف بر باغ است، استخر بزرگی است که تصویر عمارت در آن نمایان می‌شود. مساحت این استخر سیصد و سی و پنج متر مربع است و محیط آن را هجده قطعه سنگ بزرگ و یکپارچه تشکیل می‌دهد.

آب روان و زلالی که از نهر اعظم است پس از گردش در حوضچة حوضخانه وارد جویهای اطراف استخر می‌شود و سپس در جوی عریض خیابان اصلی و جویبارهای دیگر در خیابانهای باغ و اطراف باغچه‌ها روان می‌گردد. قسمت عمده آبی که این باغ را مشروب می‌سازد مانند بیشتر باغهای شیراز از نهر اعظم است. این نهر به جدول‌های متعدد تقسیم می‌گردد، از آن جمله جدول میری می‌باشد که یک پنجم از نهر اعظم است. باغ ارم از جدول میری مشروب می‌گردد.

علاوه براین، دو حلقه چاه عمیق در باغ ارم  حفر گردیده که آب مورد نیاز بوسیلة پمپ تأمین شده و با استفاده از لوله کشی به مصرف آبیاری گلهای باغ می‌رسد. از آب لوله‎کشی شهر نیز برای آشامیدن و مصارف عمارات استفاده می‌گردد.

پوشش گیاهی باغ را می‌توان به ۲ دسته درختان غیر مثمر و درختان مثمر تقسیم کرد: