گنبد سبز
.jpg)
به گزارش ارگان معماری:گنبد سبز در خیابان آخوند خراسانی، فلکه گنبد سبز شهر مشهد استان خراسان رضوی قرار گرفته است. این اثر در تاریخ 5 اردیبهشت 1356 با شماره ثبت 1370 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در تنها کتیبه تاریخ دار گنبد سبز، این ماده تاریخ آمده است: “سال تاریخ این خجسته بنا – بیت معمور قلب مومن دان” که تاریخ 1091 را نشان می دهد. این بنا مدفن شیخ محمد مومن، عارف استرآبادی، متوفا به سال 904 است. او از عرفای سلسله ذهبیه و استاد بزرگانی چون مجلسی اول و فیض بوده و کتاب تحفه حکیم مومن در طب قدیم از اوست.
بانی این بنا شاه عباس اول صفوی می باشد که در سال 1091 تکمیل و کتیبه فعلی در آن نصب شده است. این بنا، که از آثار دوره صفویان است، در گذشته در میانه باغ وسیعی قرار داشته است. پس از احداث خیابان آخوند خراسانی، معروف به خیابان “خاکی”، بنا در مسیر این خیابان قرار گرفت و امروزه در میانه میدانی واقع شده است. بنای مذکور چندین بار تعمیر شده؛ از جمله مرمت اساسی اوایل دهه پنجاه شمسی، که در آن کاشی کاری گنبد و نمای خارجی بنا مرمت و بازسازی شد.
وجه تسمیه بنا گنبد مزین به کاشی کاری فیروزه ای متمایل به سبز آن می باشد. پلان گنبد سبز 8 ضلعی و دارای 4 ایوان است. علاوه بر ایوان و طاق نماها، کاشی کاری زیبای آن به بقعه جلوه خاصی بخشیده است.
.jpg)
شرح زندگانی و کرامات شیخ محمد مومن مشهدی، در کتابی با عنوان “گنبد سبز مشهد” به قلم مهدی قربانی و به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی در یک جلد منتشر شده است.
