مقبره الشعرا تبریز

نام این گورستان در آثار مکتوب پیش از سده هشتم هجری به چشم نمی خورد. کتاب لباب الالباب تألیف محمد عوفی در سال 618 هجری که در آن شرح حالی از شاعران سده هشتم هجری -همانند خاقانی و فارابی که در مقبره الشعرا مدفون اند- گنجانده شده است، نامی از این مکان به میان آورده نشده. قدیمی ترین اشاره به این گورستان در کتاب “نزهة القلوب” تألیف حمدالله مستوفی در سال 740 هجری می باشد؛ همچنین در “تاریخ گزیده مستوفی” تألیف 730 هجری نیز به مقبره الشعرا اشاره شده. به دلیل متروک شدن مقبره الشعرا پس از زمین لرزه های سال های 1193 و 1194 ه.ق و به دلیل مدفون شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریور ماه 1350 خورشیدی مسابقه ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبره الشعرا توسط روزنامه های اطلاعات و کیهان و مجله یغما برگزار گردید و پس از چندین پیشنهاد، غلامرضا فرزان مهر برگزیده شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز گردید. هم اکنون این بنای یادبود نماد مقبره الشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می شود. جمهوری آذربایجان در مسابقات آواز یوروویژن 2009 (eurovision) از تصویر مقبره الشعرا به عنوان یکی از نمادهای خود استفاده کرد که مخالفان زیادی را در ایران به همراه داشت. بیش از 400 شاعر، عارف و رجال نامی ایران و کشورهای منطقه از 800 سال پیش به ترتیب از حکیم اسدی طوسی تا استاد شهریار، یکی پس از دیگری در اینجا به خاک سپرده شده اند.

اگر چه زلزله ها و سیل های بنیان کن، اثری از مزار بزرگان آرمیده در این مکان بر جای نگذارده است، باری قداست مکان موجب بنیاد بنایی شد که امروزه به مثابه سمبلی نمایه ای از تبریز کهن است. از واپسین مشاهیری که در این مقبره دفن شدند، ثقة الاسلام شهید شهدای والامقام مشروطه در صدر مشروطیت و استاد سید محمد حسین شهریار شاعر بلند آوازه معاصر را می توان نام برد.