اَرگان یا آریاگان چهارمین شهر بزرگ پارس است که شوربختانه کاوش پى گیر باستان شناسی در آن صورت نگرفته است. دکتر تورج پارسی با نگارش این مطلب در نوشتاری با همین عنوان به بررسی ویژگی های فرهنگی، تاریخی و باستانی شهر ارگان پرداخته اند که اکنون پس از برگزاری همایش "شهر تاریخی- اسلامی ارجان ( بهبهان )"، از نظرتان خواهد گذشت: این قلم در مقاله (از غارت تا تخریب) نوشت : بشر، در راستای زندگی پر فراز و نشیب خود بر روی زمین، آثار و یادمان هایی بر جای گذاشته است که با بررسی آنها و در نظر گرفتن زمان و مکان ساختن شان می توان نوسان های پیشرفت و پس رفت او را مشخص نمود . با این حساب هر قطعه سنگی، سفالی، ویرانه ی کاخ و ساختمانی، و یا تپه خاموش و فراموش شده و دور افتاده ای، برگی از تاریخ زیست انسان است که باید با اعتبار به آن نگریست چرا که در آن محصول رنج و مرارت پیشینیان نهفته است. به گفته ی اکتاویو پاز، جهان «خوشه ای از نشانه هاست.» بخشی از این یادمان ها ی گمشده هم چنان در شکم زمین مادر سرگردانند تا دستی آشنا و مسئول آنها را به دیگر صفحات تاریخ بیفزاید و مارا به درازا ی کهن کرداری انسان در عرصه ی هستی آشناتر .سازد .به گفته ی شاعر، اگر آشنا به راز و رمز کار باشیم بی گمان در دل هر ذره آفتابی نهفته خواهیم دید

۱ - دوره ی پیدایش شهرها و رشد آرام شهر نشینی در امپراتوری ماد و هخامنشى.

۲- دوره ى تجربى تاریخی بنیان گذاری شهرهای شهرهاى خودفرمان به سبک یونانى به دست سلوکیان و رشد شتابان آن در دوره ی پارتیان.

۳ - دوره ی در آوردن شهرهای یونانی وار به زیر فرمان دولت مرکزی از اواخر دوره ى اشکانی و تکامل آن در دوره ى ساسانی .

در دوره ی ساسانیان سهر ها از شالوده های اساسی سازواره _ ارگانیسم - اجتماعی و سیاسی بشمار می آمدند . از آغاز اىن دوره و به ویژه در قرن ششم شهرهای بسیار پدید آمدند و هم این که سهرهای قدیمی گسترش و رونق یافتند . در واقع رونق تجارت و صنعت و گسترش شاهراه های وابسته به دستگاه اداری نظام شهپدری از میان رفتن نهادها ى ىونانی وار شهر و افزایش دخالت دستگاه اداری در زندگی شهری و امور اصناف و بازرگانان و فعالیت های اقتصادى آنان از مهمترین ویژگی های دوران ساسانیان است .(۲)

 از جمله شهرهایى که در دوره ی پادشاهی نخستین کواد ساسانی ساخته شد وه آمد کواد یا به آمد کواد یا ارگان است که در نوشتارهای دوره ی اسلامی ارجان و در گویش مردم بهبهان ارغو Arghu خوانده شده است .برخی از پژوهشگران داد یا سن شهر ارگان را به پیش از دوره ساسانی دانسته اند . ارگان به معنای آریاگان و هم به چم ارزش به کار برده اند (۳ )

ابراهیم روز مهرگان به دیدار محمد بن یحیا بن خالد برمکی رفت، محمد خواست که به مناسبت مهرگان انروز را نزد او بماند . ابراهیم گفت که چون با امیرالمومنین وعده گذاشته ام نمی توانم ، اما پس از پایان کارم نزدت بر می گردم . محمد گفت هر چه امروز به مناسبت مهرگان هدیه بیاورند مال توست. هدایای زیادى آنروز آوردند از جمله مجسمه ی فیلی از زر که به جای چش ها دو یاقوت بر آن نشانده بودند . محمد به دوست ابراهیم گفت فقط این مجسمه را برای کنیزی می خواهم . آنگاه که ابراهیم آمد محمد حقیقت را به او گفت . ابراهیم پاسخ داد بنا به پیمانمان هر چه هدیه آرده اند از آن منست، این منم که هر طور که خواستم ببخشم یا نگهدارم، محمد پذىرفت، ابراهیم هم فیل زرین را به کنیز بخشید و باقی هدایا را نیزمیان باشندگان بهر 

کرد، پس از پایان جشن دو سیب برداشت و گفت این سهم من.

ابراهیم غزل و ترانه می سرود، آهنگ می ساخت و ساخته های خود را دلنشین می خواند و به عبارت دیگر هم آهنگساز و شاعر و هم نوازنده بود . باستانى پاریزی در کتاب نی هفت بندش عنوان یا لقب حافظ را بواسطه ی از بر خوانی قران نمی داند بلکه تسلط رند شیراز را بر موسیقى و شعرو به ویژه که از صوتی برخوردار بوده است می داند شاید که بشود ابراهیم را هم با دستی که در گستره ی شعر و موسیقی داشته صاحب چنین لقبی دانست. ابراهیم با در آمیختن موسیقی ایرانی شاید بیشتر ازعصر ساسانی و عربی موسیقی جدید عربی را پی افکند که در واقع شاید بشود آنرا یک رنسانس دانست . از نو آوری های دیگرش هنرستانی بود ویژه دختران که در خانه ی خود باز کرده بود و عود نوازی و آواز را آموزش می داد و شاگردانش دختران و کنیزگان اشراف بودند .

برای اطلاعات بیشتر از شهرستان بهبهان اینجا کلیک کنید

برای همکاری با معماری ارگان در زمینه نویسنده وب و تبادل اطلاعات با ما همراه باشید            برقراری ارتباط