به گزارش ارگان معماری: ارگ کریم خان در مرکز شهر شیراز استان فارس قرار دارد. این ارگ در دوره سلطنت سلسله زندیه ساخته شده و پس از اینکه کریم خان زند، شیراز را به عنوان پایتخت خود و این مکان را به عنوان مکان زندگی خود انتخاب کرد، به ارگ کریمخان معروف شد.

در زمان سلطنت سلسله پهلوی از ارگ کریمخان به عنوان زندان استفاده شد که باعث وارد شدن آسیب هایی به آن گردید. در سال 1350 این ارگ به اداره فرهنگ و هنر وقت واگذار گشت. این بنای بزرگ اکنون زیر نظر سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران اداره می شود. ساخت ارگ بین سال های 1766 و 1767 میلادی انجام شد و کریمخان بهترین معماران زمان خود را جهت ساخت آن بکار گرفت. او همچنین بهترین مصالح را از داخل و خارج کشور تهیه و ساخت بنا را به سرعت تمام کرد. این بنا در دوره زندیه به عنوان محل استقرار حکومت و در دوره قاجاریه به عنوان محل زندگی فرمانداران محلی استفاده می شد. عبد الحسین میرزا فرمانفرما حکمران فارس، دستور به بازسازی مینیاتورهای نقاشی شده در این بنا داد.

بنای ارگ ترکیبی از دو معماری مسکونی و نظامی است. بخش درونی ارگ با ایوان ها و اتاق های نقاشی شده، آبنماها و باغچه ها، از ظرافت خاصی برخوردار است. سه ضلع شمال، جنوب و غرب، هر یک دارای یک ایوان و شش اتاق مسکونی در دو طرف آن است. ضلع شرقی شامل حمام خصوصی و برخی امکانات خدماتی است. برج و باروی چهارگانه به انضمام خندقی که سابقاً دور آن حفر شده بود نیز نقش دفاعی بنا را بر عهده داشته اند. یكی از برج های چهارگانه این ارگ مانند برج پیزا كج شده. روند توقف كج شدگی این برج به لحاظ فنی و مهندسی مورد اهمیت قرار دارد.

دیواره های بیرونی ارگ حدود 15 متر ارتفاع دارند. دیوارها به صورت مخروط ناقص بالا رفته و ضخامت آنها در پایین به حدود 3 متر و در بالا به 2/8 متر می رسد. در قسمت بالای دیوار، جانپناه وجود دارد که محل استقرار سربازان بوده. تیرکش هایی نیز در این دیوار تعبیه شده که برخی کوچک هستند و حالت مورب داشته که محل قرار دادن تفنگ و اسلحه بوده است. سوراخ های بزرگتری نیز وجود دارد که به منظور راندن دشمن استفاده می شده. ضلع شرقی ارگ، دیوار بلندی است که درب ورودی در وسط آن قرار دارد. بر بالای سردر ورودی، صحنه ای از جنگ رستم و دیو سفید به وسیله کاشی های هفت رنگ لعابدار تصویر شده.

حمام خصوصی پادشاه، راهرو و اتاق نگهبانان نیز در پشت همین دیوار ساخته شده اند. در جلو این ایوان نیز دو ستون چوبی قرار دارد و حوضی چهارگوش نیز در جلو ایوان خودنمایی می کند. شالوده و دیوارهای ارگ از سنگ ساخته شده اند و برای ساختن بقیه بنا از خشت پخته استفاده شده است. تزیینات داخلی، شامل قاب ها، ازاره هایی از سنگ مرمر یزد و تبریز و آیینه های بزرگی از روسیه، ترکیه عثمانی و اروپاست. نقاشی قسمت های بالا و سقف اتاق ها با آب طلا و لاجورد و رنگ های گیاهی و معدنی، رنگ آمیزی شده اند. نقش های اطاق ها اغلب گل و گیاه و به شکل ترنج و اسلیمی است. ارگ از نوع بناهای سه ایوانه است که ضلع ورودی آن به بخش خدماتی اختصاص دارد.