معماری گوتیک در فرانسه

در خلال قرن سیزدهم بعد از میلاد در فرانسه حکومت فیلیپ اگوست به درجه ای از وحدت و یگانگی نائل آمد که تا آن زمان دیده نشده بود. البته بعداً انگلستان ایالات زیادی از فرانسه تصرف کرد و به رغم قدرت رغابتی دوک های بورگندی، تمایل به یکپارچگی و وحدت روز به روز بیشتر می شد. علاوه بر این وسایل ارتباطی به تدریج بهتر می شد و نواحی مختلف از فعالیت های یکدیگر آگاهی بیشتری می یافتند. این تغییرات سبب گردید به عوض اینکه یک سبک منفرد نورمان یا پرووانسی پدیدار شود، سبک گوتیک فرانسوی به وجود آید. بویژه رشد شهرها دوران گوتیک را از رومانسک متمایز می کند. زیرا رومانسک به نحو زیادی محصول صومعه ها بوده است. کلیسا مرکز زندگی شهری بود، بیشتر فعالیت های مربوط به زندگی شهری در درون کلیسا یا در جلوی آن انجام می شد. هر گروه از مردم شهر در ساختمان و تزئیم کلیسای بزرگ شهر نقشی را بر عهده داشتند. ممکن است دسته های مختلفی از مردم شیشه های رنگین پنجره ها را هبه کرده، یا مسؤولیت نمازخانه ای را به عهده گرفته و آن را به قدیس مشوق خود اهدا کرده باشند. در مورد کلیسای شارتر، اهالی شهر خود را آماده کردند تا به وسیله گاری و ارابه، سنگ ها را به محل کلیسا حمل کنند. شوق شرکت در خدمات شخصی نخست با حرارت مذهبی مشتعل می شد ولی چاشنی غرور شهری را نیز با خود به همراه داشت. هم چشمی بین شهرها نیز شدت گرفت و بر اساس همین بود که کلیسای نوتردام در پاریس ساخته شد و بعداً به تبعیت از آن، کلیساهایی همچون کلیسای آمین و کلیسای بووه نیز ساخته شدند.

اولین نمونه های درخور توجه سبک گوتیک در اوایل دوازدهم در اطراف پاریس مشاهده می شود. ریشه های این سیک به منطقه نورماندی و انگلستان نرمن برمیگردد. در نرماندی است که کلیسای سنت اتین در کائن،مریوط به قرن یازدهم پدیدار می گردد. در اینجا برای اولین بار دیوارهای حجیم تحلیل می روند و به قالب های دولایه تبدیل می شوند و به صورت عناصر ستون مانند خطی درمی آیند. این عملکرد در دورهام به سقف ها نیز تعمیم پیدا کرد.

همانطور که بیزانس در شرق جهان به عنوان پایتخت جهانی دوم جایگزین گشته بود، پاریس هم در غرب جهان همین نقش را داشت. ایل دوفرانس مانند صندوقچه ای بود که تمدن در آن محافظت می شد. اصول هنری گوتیک و ساختمان کلیساهای جامع ایل دو فرانس، کلیساهایی از جمله سنت دنی، لائون، شارتر، آمین، بووه، لاماتس و بورگز را در پاریس به وجود آورد و طرح این کلیساها به وسیله ی معماران بزرگ و هنرمند به سراسر اروپا منتقل گردید. هر بخشی از اروپای قرون وسطی، تأثیر خاص خود را بر معماری گوتیک گذاشت. آلمان، اسپانیا و انگلستان با هم متفاوت اند و هر کدام تاریخ مربوط به خود را دارند.

ویژگی های مهم معماری گوتیک عبارت بودند از :

1-طاق نوک تیز

2- پشت بند

3- طاق و تویزه

4- قالب گیری

هر یک از این ویژگی ها در رومانسک صرفاً با حالت محتاطانه منعکس شده بودند. برای مثال طاق نوکتیز در سومین کلیسا در کلونی حدود 1100 میلادی به اجرا درآمد، اما هرگز خواب آن را هم ندیده بود که چنین چیزی می تواند طراحی کلیسا را به کلی متحول سازد.