تاریخچه ی شرکت روشنایی در بهبهان

تاریخچه ی شرکت روشنایی در بهبهان

نخستین شرکت روشنایی بهبهان درزمان رضاشاه توسط شخصی به نام حاج محمدمهاجرشیرازی در خیابان پهلوی ( عدالت فعلی،درمحل فعلی بانک

صادرات مرکزی) تأسیس گردید.پس ازمدتی بخش روشنایی آن تعطیل گردید اماهمچنان تولیدیخ وتبدیل گندم به آرد رابرعهده داشت.

معروف ترین شرکت روشنایی بهبهان به مدیریت مرحوم محمدحسین نمازی درسال۱۳۲۵ تأسیس گردید که به دلیل مدیریت ایشان به برق نمازی( مکینه نمازی) معروف شد.

سهامداران این شرکت علاوه برمرحوم محمدحسین نمازی، عده ای ازتجاربهبهان بودند.کسانی همچون:

حاج عبدالکریم محمدی، حاج شکرالله صلاحی، محمدحسن صلاحی،حاج محمدحسن نمازی که ازبستگان حاج محمدحسین نمازی بود

آقایان : کشوری،سیدمحمد علی موسوی،مکی،عباس صفوی معروف به شاه عباس نیز ازسهام داران این شرکت بودند.

یک راننده کامیون به نام محمدرضامعمارمعروف به محمدرضاکازرونی که ازاهواز برای تجاربهبهان بار می آورد نیزجزء شرکاء بود.

مرحوم محمدحسین نمازی

شخص بسیارفعالی بود.او ازسال ۱۳۳۵تاسال۱۳۳۷به مدت دوسال شهرداربهبهان بودومدت هابعدمدیرعامل بیمارستان نیزگردید.

درهمان سال های اولیه ی تأسیس، یک آژیربه نام فیدوس درمکینه نصب گردید که برای مردم شهرمان بسیارارزش داشت چرا که وقت رااعلام می کردبه ویژه درماه رمضان که علاوه برتعیین اوقات معمولی صبح ظهر ومغرب ،اوقات سحرماه رمضان را هم مشخص می کردکه مردم به آن نام هایی داده بودند مانند فیدوس آب است تنها ویا فیدوس آب است تریاک می گوینداین آژیر را ازآلمان خریده بودندوتاسال های بعدازانقلاب اسلامی نیزاز آن استفاده می کردند به ویژه درزمان جنگ ایران وعراق که موقعیت خطر و یا رفع خطر هوایی را اعلام می کرد.

قبل ازتأسیس شرکت روشنایی مردم از چراغ های نفتی استفاده می کردندکه معمول ترین آن ها چراغ فانوسی موسوم به "چراغ غروبی" بودچرا که آن رابه هنگام غروب و تاریک شدن هواروشن می کردند.عده ای هم ازچراغ توری استفاده می کردند.

مأمورین بلدیه( شهرداری) درمعابرعمومی به ویژه در چهارراه های پررفت وآمد، چراغ فانوسی نصب می کردند. به هنگام غروب آن را روشن وصبح با طلوع آفتاب آن راخاموش می کردند.یک میله یا تکه آهنی رادریک بلندی به دیوار نصب می کردندوباچوب های بلند وحلقه داری ،چراغ فانوسی را به آن میله نصب می کردند.باتأسیس روشنایی این مشکلات وزحمات برطرف گردید.

همه ی مردم شهراشتراک برق نداشتندآن طورکه یکی ازکارگران اولیه ی این شرکت که مأموروصول بهای برق منازل بودنقل می کرد اززمان تأسیس این شرکت درفاصله ی زمانی سال ۱۳۲۵تاسال ۱۳۳۳ فقط ۸۲۱ اشتراک برق وجود داشت وتاسال ۱۳۴۹ که برق دولتی تأسیس شدبه حدود ۴۰۰۰ نفررسید.

آن طورکه همین کارگر شرکت روشنایی تعریف می کرد حقوق کارمندان وکارگران را هر۱۵ روزیک بار پرداخت می کردند.این مأمور وصول بهای برق مصرفی درسال ۱۳۳۳ استخدام گردید.درآن زمان ۱۶۰ تومان حقوق دریافت می کردهر ۱۵ روز ۸۰ تومان

.حقوق مرحوم نمازی درآن زمان ۵۰۰ تومان بود.بهای برق توسط مأمورین این شرکت به طورنقدی دریافت می شد که برای وصول آن مشکلاتی وجود داشت چرا که بسیاری از مشترکین خوش حساب نبودند ویا موقع پرداخت بهای برق مصرفی پول دراختیارنداشتند درنتیجه مأموروصول پول مجبور می شدجهت اخذبرق مصرفی به طورمکرر به این منازل یا مغازه ها مراجعه کند این مبلغ که بستگی به مصرف مشترکین داشت در آن زمان ازحدود۱۵ تا ۸۰ تومان بود دو ماه یک بار وصول می گردید.

پایه هایا عمودآهنی درمعابر نصب گردید.این پایه های آهنی به دلیل این که گاهگاهی اتصال برق در آن صورت می گرفت درنیمه ی دوم دهه ی چهل عمودهای چوبی را جایگزین آن کردند که هم اکنون نیزازهمان پایه های چوبی استفاده می شود.برق سد دقیقأ درتاریخ

۱۳۴۹/۸/۱۴ متصل گردید.

مکینه نمازی همانندمکینه مهاجرشیرازی، علاوه برتأمین روشنایی، تولید یخ و آرد نیز داشت.

مکینه نمازی برای فروش یخ، کوپن هایی تهیه کرده بودکه خریداران برای مدت سه ماه می خریدند و با هر کوپن یک سوم قالب یخ که در بهبهان ربع قالب می گفتند دریافت می شد.

مکینه نمازی یک مکانیک بسیارمتبحر داشت به نام استادهوشنگ زکی پور که اخیرأ به رحمت ایزدی پیوست.ایشان علاوه بر این که درامورمکانیکی تبحر فراوانی داشت برقکارنمونه ای تیز بودکه بعدهادر بیمارستان نیز به خدمت پرداخت

علاوه برمکینه نمازی، یک کارگاه دیگرنیزنزدیک به سه راهه ی امام زاده حیدر افتتاح گردی دکه متعلق بود به استاد عباس نیک بختی. این کارگاه نیز یخ وآردتولید میکرد اما تولید برق نداشت.به مرورزمان برق به روستاها نیز رفت و مردمان روستا نیز از این اختراع بشر بهره بردند.

با تشکر از خانم آصفی

برگرفته از نشریه پیرسیک

نویسنده: مهدی نصیرپور