به گزارش پایگاه معماری اَرگان: هوشنگ سیحون اول شهریور سال ۱۲۹۹ در تهران به دنیا آمد. پدر بزرگ او میرزا عبدالله فراهانی، بنیانگذار موسیقی سنتی و مادر این استاد معماری، مولود خانم، از نوازندگان تار و سه تار است.

سیحون پس از پایان تحصیل معماری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، برای ادامه تحصیل راهی پاریس شد و در دانش‌سرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس تحصیل کرد و به درجه دکترای هنر ‌رسید.

اولین اثر معماری وی در ایران‌، طراحی و ساخت آرامگاه بوعلی سینا در همدان است. وی این آرامگاه را در ۲۵ سالگی طراحی کرد. هوشنگ سیحون، استاد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و یک دوره ریاست این دانشکده را بر عهده داشت.

طراحی و ساخت بناهایی همچون آرامگاه‌های خیام، کمال الملک، نادرشاه افشار، کلنل محمدتقی‌خان پسیان از جمله آثار اوست. این استاد معماری همچنین طراحی بنای موزه توس و ساختمان بانک سپه در میدان توپخانه تهران بر عهده داشت.

از دیگر آثار وی می‌توان به طراحی ساختمان‌های سازمان نقشه‌برداری کل کشور، سینما آسیا، سینما سانترال، کارخانه زمزم (کانادادرای) در تهران و اهواز اشاره کرد. سیحون نقاش، جنبه‌ای دیگر از توانمندی‌های این هنرمند ایرانی است. در سال‌های مختلف، نمایشگاه‌هایی از آثار وی در داخل و خارج از ایران برپا شدند.

هوشنگ سیحون در طول فعالیت خود در ایران، بناهای مشهوری را طراحی کرد؛ بناهایی که به دست این هنرمند ایرانی ساخته شدند به عنوان بخشی از تاریخ معماری مدرن و تلفیق آن با معماری سنتی، به یادگار خواهند ماند. توجه به شخصیتی که بنا برای او ساخته می‌شد، از ویژگی‌های کار هوشنگ سیحون بود.

آرامگاه خیام

آرامگاه کنونی خیام در شهر نیشابور از شاخص‌ترین کارهای هوشنگ سیحون است. این آرامگاه در باغی که مقبره امامزاده محروق، از نوادگان امام سجاد (ع) در آن واقع است، قرار گرفته؛ این باغ در زمان حیات خیام در محله شادیاخ نیشابور بوده است. آرامگاه یا بنای یادبود خیام از ساختمان‌های شاخص طراحی شده در ایران است که تلفیقی موفق از عناصر سنتی و مدرن را به نمایش گذاشته است.با تحریریه معماری ارگان همراه باشید

هوشنگ سیحون خود درباره این بنا گفته بود: «آرامگاه خیام در باغ امامزاده محروق نیشابور قرار داشت. اولین کاری که باید انجام می‌دادم این بود که به گونه‌ای طراحی کنم که آرامگاه خیام و امامزاده محروق تداخل پیدا نکنند؛ به همین منظور من برای باغ محوری عرضی تعریف کردم تا آرامگاه را که در گوشه شمال شرقی باغ قرار داشت از امامزاده جدا کنم. من مکانی در باغ را که اختلاف ارتفاع سه متری نسبت به درختان زردآلوی باغ داشت انتخاب کردم، چون این مکان سه متر پائین‌تر قرار دارد و فصل بهار شکوفه‌های زردآلو روی مزار می‌ریزد. خیام ریاضیدان، منجم و ادیب بود؛ سعی داشتم که این سه جنبه شخصیتی در مزارش تجلی پیدا کند.»

آرامگاه نادرشاه افشار

آرامگاه نادرشاه بنایی است در مجموعه باغ موزه نادری در شهر مشهد که به یادبود نادرشاه افشار در سال ۱۳۴۲ خورشیدی توسط هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده‌ است. ساختمان آرامگاه نادرشاه از قسمت مرکزی که محل تدفین نادرشاه است و دو تالار موزه تشکیل شده که یکی از آنها موزه اسلحه دوره‌های مختلف تاریخ ایران و دیگری موزه اسلحه و آثار مربوط به دوران نادرشاه را نمایش می‌دهد.

ساختمان جدید آرامگاه نادرشاه افشار در تاریخ ۱۲ فروردین ماه سال ۱۳۴۲ به همت انجمن آثار ملی ایران در باغ نادری بازگشایی شد.

آرامگاه کمال‌الملک

آرامگاه کمال‌الملک از دیگر بناهای طراحی شده توسط هوشنگ سیحون است. این بنا در شهر نیشابور (مدفن کمال‌الملک) قرار گرفته است. موقعیت این بنا در نزدیکی آرامگاه عطار نیشابوری در محله شادیاخ در نیشابور (شهر کهن) و موقعیت کنونی در خیابان عرفان (نیشابور) است.

حجم بنا از قوس‌هایی متقاطع که بر روی اقطار مربع زده شده‌اند پدید آمده که این قوس‌های متقاطع، «تاق‌های چهاربخش» را که در معماری سنتی ایران بسیار دیده شده‌اند تداعی می‌کنند و احتمالاً منبع الهام طراح نیز بوده‌ است. طراح با بهره‌گیری خلاقانه از قوس و با پیچشی که در ایده کلی آن ایجاد کرده، به نتیجه‌ای ظاهراً متفاوت با هندسه‌ای پیچیده دست یافته‌ است. این طرح نوآورانه با به‌کارگیری سازه پوسته‌ای بتنی اجرا شده‌ است. این بنا در مراسمی در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲ خورشیدی رونمایی شد.

آرامگاه ابوعلی سینا

آرامگاه ابوعلی سینا که در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده، از دیگر آثار به جا مانده از هوشنگ سیحون است. این بنا به سبک معماری «قرنی» که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ‌دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس شده است.

باغچه‌های این بنا متاثر از باغ‌های ایرانی، آب‌نماها الهام گرفته از حوض خانه‌های سنتی و نمایی با روکار سنگ‌های حجیم و خشن خارا که با سنگ گرانیت کوهستان الوند آراسته شده و نمایان کننده کاخ‌های باستانی ایرانیان است. کار ساخت این بنا در سال ۱۳۳۳ هجری شمسی به پایان رسید.

 هوشنگ سیحون، معمار و نقاش ایرانی در یکم شهریور ماه 1299 در تهران متولد شد.خانواده‌ی او اهل هنر موسیقی بودند و پدربزرگش، میرزا عبدالله فراهانی از پیشگامان موسیقی سنتی بود. سیحون پس از پایان تحصیلاتش در رشته‌ی معماری دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، به دعوت رییس اداره‌ی باستان‌شناسی برای ادامه‌ی تحصیل به فرانسه سفر می‌کند و سه سال در دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس تحصیل می‌کند و موفق به دریافت مدرک دکترا می‌شود.

او پس از بازگشت به ایران یک دوره به ریاست دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران منصوب شد که از فعالیت‌های او تاسیس سه رشته‌ی شهرسازی، تئاتر و موسیقی بود. او در 23 سالگی، نخستین اثر معماری خود را که بنای یادبودی برای آرامگاه ابوعلی‌سینا بود، طراحی کرد.

همچنین از آثار معروف این معمار ایرانی می‌توان به آرامگاه کمال‌الملک، خیام، نادرشاه افشار، کلنل محمدتقی پسیان، بنای موزه‌ی توس و ساختمان بانک سپه در میدان توپخانه‌ی تهران اشاره کرد.

طرح‌های او در کتابی به نام «نگاهی به ایران در پاریس» در سال 1973 و مجموعه دستاورد زندگی حرفه‌ای او (معماری - نقاشی) در کتابی به نام «هوشنگ سیحون در کانادا» در سال 1999 به چاپ رسیده است.



تهیه و تنظیم: تحریریه معماری اَرگان