میل رادکان گرگان
به گذارش ارگان معماری:میل رادکان گرگان
در کردکوی روستای رادکان- گرگان استان گلستان قرار دارد. کتیبه کوفی بنا در پیرامون
بدنه استوانه ای میل و در زیرگنبد مخروطی آن قرار دارد و بر اساس آن احداث میل در سال
407 آغاز شده و در سال 411 به پایان رسیده است.
به گفته پرویز ورجاوند در کتاب "ادامه
شکوه معماری ساسانی با بناهای گنبدهای رک"، صاحب مزار؛ یکی از اسپهبدان آل باوند،
به نام ابو جعفر محمد بن وندرین باوند، از آخرین فرمانروایان باوندیان، می باشد. براساس
منابع، این بنا به دستور اسپهبد ابوجعفر ساخته شده و معمار آن احمد بن عمر بوده است.
این بنا به "میل رادکان غربی"
نیز معروف است؛ زیرا برج دیگری در نزدیکی قوچان واقع است که "میل رادکان شرقی"
خوانده می شود. بعضی همنام بودن این دو بنا را گواه ربط آنها گرفته و احتمال داده اند
که این دو به صورت میل راهنما عمل می کرده اند.
کلمه "راد" و "رد"
در زبان پهلوی به معنی نظم و ترتیب است و به این ترتیب، رادکان شاخصی است که مسافر
را راهنمایی می کند و به راه او نظم و ترتیب می دهد. امروزه هم، تنها نشانه و راهنما
در جنگلهای شمال شرقی ایران برج رادکان کردکوی است که در جای مناسبی بر روی تپه بنا
شده است و رهگذر را از دور به سوی خود جلب می کند. به گفته معطوفی، با توجه به موقعیت
حساس ولایت گرگان و مازندران، که عرصه لشکرکشیهای مداوم بیگانگان بوده، این بنا احتمالا
نقش برج دیده بانی منطقه را ایفا می کرده است. این بنا مقبره بانی آن است و در حفاری
های سال 1335 شمسی، بقایای مدفون در این بنا بدست آمد.
ورودی هلالی شکل آن در ضلع جنوبی گنبد قرار
دارد. برج و گنبد آن تماما از آجر است و در فواصل معیین سوراخ هایی بر روی آن به چشم
میخورد که جای داربست بوده که در هنگام احداث بنا تعبیه شده است. آجرهای گنبد مشابه
آجرهای ریشه دار گنبد مخروطی گنبد قابوس است که در اینجا کوچک تر است؛ ولی از حیث پختگی
و رنگ و استحکام، با آن برابری می کند. به همین علت، عده ای برج رادکان را تقلیدی از
گنبد قابوس دانسته اند. بر بالای ورودی برج، کتیبه ای به خط کوفی وجود داشته که بنا
به اظهارات رابینو (Louis Rabino))، در دوره قاجاریان به سرقت رفته است. این بنا
را انجمن آثار ملی یک بار در سال 1338 شمسی و بار دیگر در سال 1348 شمسی مرمت کرده
است.
دیدگاه دیگران (بدون دیدگاه)...
Leave a reply