*نمایندگان بهبهان در 24 دوره مجلس شورای ملی*

از انقلاب مشروطه 1285 خورشیدی تا انقلاب اسلامی 1357

ﺳﻠﺴﻠﻪﯼ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺣﯿﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻋﺪﯾﺪﻩﺍﯼ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﯿﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ، ﻣﺸﮑﻞ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ

ﺷﺎﺧﺺﺗﺮ ﺑﻮﺩ .

ﻗﺠﺮﻫﺎ ﮐﻪ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺳﻮ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﺍﻧﮕﻠﯿﺲ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ، ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.

اﯾﻦ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺳﻨﺘﯽ بین ﺍﻧﮕﻠﯿﺲ ﻭ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﻣﺘﯿﺎﺯﺍﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﯾﮋﻩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﯾﻦﺷﺎﻩ، ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ رسید.

از طرفی ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺑﻪ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﯽ ﺍﺯ ﺷﯿﻮﻩ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﯿﺲ ، ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻭ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﯿﺪﺍﯾﺶ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ، ﻭﺭﻭﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺩﻭﺭﺑﯿﻦ ﻋﮑﺎﺳﯽ ﻭ ﻓﯿﻠﻢ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ، ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ

ﭼﺎﭖ ﻭ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺘﺎﺏﻫﺎی گوناگون ﺷﺪ.

ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻧﺎﺻﺮﺍﻟﺪﯾﻦ ﺷﺎﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭ ، ابتدا جنبش تنباکو برپا گردید و سپس ﺯﻣﺰﻣﻪﻫﺎﯼ ﻣﺴﺎﻭﺍﺕ، ﺁﺯﺍﺩﯼ ﻭ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﺵ ﺭﺳﯿﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺧﺘﻢ ﺷﺪ.

یکی از اهداف اصلی جنبش مشروطیت تشکیل مجلس قانونگذاری بود.

این مهم پس از پیروزی انقلاب و امضای فرمان مشروطیت در 14 امرداد 1285 خورشیدی توسط مظفرالدين شاه ؛ خیلی سریع پیگیری شد و با یک انتخابات صنفی در مناطقی از کشور و بیشتر در شهرستانهای بزرگ نماینده گان دوره اول انتخاب گردیدند.

ﻣﺠﻠﺲ ﮐﺎﺭﺵ ﺭﺍ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ نمود.

لازم به یادآوری است که *ایران* ﺟﺰﻭ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪ بوده ﮐﻪ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﯿﺲ *ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍ* کرده است.

ﺷﮑﻞﮔﯿﺮﯼ ﻣﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﯾﮏ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﻭ ﯾﮏ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮﺩ.

در این گفتار ، به صورت فهرست ، اسامی *وکلای بهبهان و کهگیلویه* در مجلس شورای ملی تقدیم می شود. لازم به ذکر است که :

الف) 18 دوره اول بصورت دوساله و شش دوره آخر بصورت چهار ساله برگزار گردید.

ب) *حوزه کهگیلویه* از ابتدا تا پایان دوره نوزدهم ، جزیی از *حوزه بهبهان* بود و تنها یک وکیل داشتند و سپس از دوره بیستم ،، از حوزه بهبهان جدا شد.

1- دوره اول از 1285.7.12 خورشیدی

افتتاحيه در کاخ گلستان توسط مظفرالدين شاه تا 1287.4.2

تقریبن 21 ماه مجلس اول طول کشیده و جالب است که بدانید حقوق نمایندگان از همان ابتدا ماهیانه 100 تومان تعیین گشته اما فقط 3 ماه پرداخت گردید.

*انتخابات در بهبهان برگزار نشد.*

2- دوره دوم از آبان1288 تا دی 1290

*انتخابات در بهبهان برگزار نشد.*

3- دوره سوم از آذر 1293 تا آبان 1294 و سپس مجلس منحل شد.

*سید امان اله ارجانی* بهبهانی اولین نماینده بهبهان بود.

ایشان اولین روزنامه نگار بهبهان هم بوده است. ( سردبیر و صاحب امتیاز روزنامه بهبهان 1304 )

در این دوره فقط 245 رای ریخته شد و امان الله ارجانی 164 رای آورد.

4.دوره چهارم تیر 1300 تا خرداد 1302

*محمدجواد خان سردار اقبال بختیاری*

فرزند اسفندیارخان ( و نوه سرداراسعد اول و عموی ملکه ثریا)

5-دوره پنجم از بهمن 1302 تا بهمن 1304

نماینده بهبهان ، *حسن خان مشارالملک* بوده که به مجلس نمی رود، استعفا میدهد و کرسی بهبهان خالی میماند.

6 - دوره ششم از تیر 1305 تا مرداد 1307

*حبیب الله نوبخت* (اصالتن از شیراز) با 69% آرا روزنامه نگار 32 ساله که شدیدا طرفدار رضا شاه بود.

بعدها او از طرفداران معروف هیتلر شد و حزب کبود را بنیان نهاد و در سال 1322 با وجودیکه نماینده مجلس از فسا بود و مصونیت داشت توسط نیروهای متفقین دستگیر و خارج از کشور زندانی شد.

بعدها نیز یکی از رهبران حزب پان ایرانیست شد.

7- دوره هفتم از مهر 1307 تا آبان 1309 *حبیب الله نوبخت* با 80% آرا

رضاﺷﺎﻩ ﺍﻭ ﺭﺍ قبل از نمایندگی بهبهان به ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ *ﻣﺠﻠﻪ ﯼ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻗﺸﻮﻥ* ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ .

ﻭﻱ ﻣﺪﺗﻲ ﻧﻴﺰ *ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﯼ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ* ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ .

دیوان قصاید ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﭘﻬﻠﻮﻱ از آثار اوست.

8- دوره هشتم از آذر 1309 تا دی 1311 در بهبهان انتخابات برگزار نشد.

9- دوره نهم از اسفند 1311 تا فروردین 1314 *سلطانعلی سلطانی شیخ الاسلامي بهبهانی*

تولد1285 فوت1351

فرزند محمدشیخ الاسلام 

با 93%

10- دوره دهم از خرداد 1314 تا خرداد 1316

*سلطانعلی سلطانی* با 90%

11- دوره یازدهم از شهریور 1316 تا شهریور 1318

*سلطانعلی سلطانی* با 93%

ایشان از نوادگان *میرزا عبدالنبی منشی* ،قاضی القضات یا شیخ الاسلام بهبهان در سالهای آخر دوره صفویه بوده است که پیروزی مردم بهبهان در جریان حمله محمود افغان را در کتاب *بدایع الاخبار* آورده است.

12- دوره دوازدهم از آبان 1318 تا آبان 1320

*سلطانعلی سلطانی*

13- دوره سیزدهم از آبان 1320 تا آبان 1322

*سلطانعلی سلطانی*

14- دوره چهاردهم از اسفند 1322 تا اسفند 1324

*سلطانعلی سلطانی* با 91%

15-دوره پانزدهم تیر 1326 تا امرداد 1328 *سلطانعلی سلطانی* با 91%

16- دوره شانزدهم از بهمن 1328 تا بهمن 1330

*سلطانعلی سلطانی* با 67%

17- دوره هفدهم در حوزه بهبهان *آیت الله سید جعفر غروی* از نهضت ملی و *سلطانعلی سلطانی* به نمایندگی از طیف دربار رقابتی سنگین داشتند که بعلت جو بسیار سنگین و دودستگی شدید مردم شهر و نیز ایلات کهگیلویه و اعمال نفوذ انجمن نظارت به نفع *سلطانی* انتخابات توسط *دولت دکتر مصدق* در بهبهان برگزار نشد.

18- دوره هجدهم از اسفند 1332 تا فروردین 1335 *سلطانعلی سلطانی* با 90% آرا

19- دوره نوزدهم از خرداد 1335 تا خرداد 1339 *سلطان محمد سلطانی*

(فرزند سلطانعلی) مهندس کشاورزی از آمریکا.

کارمند اداره اصل4 و عضو حزب ملیون با 79%آرا

20-دوره بیستم در سال 1338 انتخابات در *نخست وزیری دکتر اقبال* برگزار شد اما در کل کشور باطل اعلام شد و سپس در *نخست وزیری مهندس شریف امامی* در سال 39 مجددن برگزار شد و *سلطانعلی سلطانی* با 82% انتخاب شد.

مجلس فقط 3 ماه دوام آورد و زود تعطیل شد.

21- دوره بیست و یکم از مهر42 تا مهر 46 *دکتر مظفر زعفرانلو*

دامپزشک - اصالتن بروجردی متولد 1308

. . . چندسال رییس دامپزشکی بهبهان. . . با 96% وکیل شد.

22- دوره بیست و دوم از مهر 46 تا شهریور 50 *دکتر مظفر زعفرانلو* با 96% آرا وکیل شد.

23- دوره بیست و سوم از شهریور 50 تا شهریور 54 *دکترمظفر زعفرانلو* با 76% آرا وکیل شد.

24- دوره بیست و چهارم از اردیبهشت 54 تا بهمن 57 *طاهر(کمال) جوکار*

متولد 1316 فرزند شکراله خان —

سابقه: مدیر دبیرستان پهلوی با 62% آرا وکیل شد.

منابع: تارنمای مجلس

تارنمای کتابخانه مجلس

کتاب کهگیلویه و ایلات آن

با تشکر از آقای عطا برکت

نویسنده مطلب: مهدی نصیرپور