اصول و ضوابط طراحی هتل

بررسی استانداردهای کلان طراحی هتل واستخراج لیست فضاهای مورد نیاز
به طور کلی هتل مکانی است که در آن امکان اقامت موقت و خدماتی همچون استخر، رستوران، سالن جشن ها و …..ارائه می شود.قدمت هتل به دوران تمدن های بزرگ باستانی باز می گردد.در ایران، بین النهرین و روم باستان مکان هایی بوده اند که اجداد هتل های امروزی محسوب می شوند.واژه هتل ریشه فرانسوی دارد و به معنی ((خانه شهری)) یا بنایی است که مراجعه کننده بسیاری دارد.
اگر چه امروز انواع مختلفی از هتل وجود دارد که هرکدام کاربری های متنوع و متفاوتی ارائه می کنند،ولی عملکرد اصلی هتل بدون توجه به تعداد اتاق های آن یکسان است و نسبت به دوران باستان نیز تغییراساسی نکرده است.یک هتل امروزی شامل فضایی برای استراحت ،فضای عمومی(سرسرا)،خدمات جنبی مثل رستوران،حمام،صندق امانات،پارکینگ و بوتیک های کوچک برای خرید لوازم مورد نیاز مسافران است.در ایران کاروانسراها عملکرد مشابه هتل داشته اند.باید به خاطر داشت که در گذشته به جای آنکه یک بنا همه ی کاربری های مورد نیاز مسافران را داشته باشد، کاربری ها به صورت مجموعه های خدماتی با معماری بسیار شاخص و چشمگیر ساخته می شده اند.
هر هتل از دو بخش مجزا تشکیل می شوند.بخش اول در اختیار مراجعان و بخش دوم در اختیار کارکنان است.این بخش ها در عین حال که باید کاملا منفک از هم باشند و بخش خدمات هرگز در معرض دید مراجعان قرار نگیرد.ارتباط دو بخش هم باید بسیار سریع و آسان باشد.در بخش اول ،فضاهای اقامتی(اتاق،آپارتمان و سوئیت)و فضاهای عمومی شامل سرسرا،رستوران،فضاهای تفریحی و ورزشی،مغازه ها،بخش مدیریت و پزیرش،پارکینگ و ……قرار دارند و در بخش دوم،انبارها،آشپزخانه،رختش ویخانه،فضاهای تاسیساتی،بخش تعمیرات و نگهداری و… یکی از ویژگی های هتل و بخصوص هتل های بزرگ خودکفا بودن است.امروزی ها نسبت به گذشتگان امکانات مالی بیشتر ولی وقت کمتری برای استراحت و فراغت دارند.ازاینرو هتل ها باید حداکثر خدمات را در حداقل زمان فراهم کنند.
یکی دیگر از عوامل مهم در تراحی هتل ها سهولت جهت یابی است.بسیاری از مراجعان هتل ها برای بار اول به آن مکان قدم می گذارند و مدت کوتاهی در آن سیر می کنند.آرایش فضاها و معماری داخلی باید چنان باشد که مسیرها در یک نگاه قابل شناسایی باشد.وگرنه در مجموعه پیچیده ی هتل افراد دچار سردرگمی می شوند و کاربری های مورد نیاز خود را نمی یابند. مهم ترین کاربری ها برای شناسایی سریع،پذیرش،آسانسرها،اتاق ها،صندق،رستوران و پارکینگ هستند.در طراحی هتل ها باید به عوامل مهم رفاه فیزیکی(درجه حرارت،روشنایی،ارگونومی و دسترسی)، آسایش روانی(فضاهای هتل حس امنیت،آرامش،صمیمیت،شفافیت و کیفیت را القا کند) و لذت زیبایی شناختی(هماهنگی عناصر معماری و معماری داخلی،رنگ آمیزی و نور پردازی مناسب،چشم اندازها و فضاهای سبز و زیبا و…) وجود کاربری های تفریحی متنوع(استخر، سالن های بازی،تلویزیون،فیلم های ویدئویی،سالن ورزشی،رستوران های مختلف با غذاهای متنوع)و کاربری های مکمل مورد نیاز(اتصال به اینترنت،تحویل نشریات روز،آرایشگاه و…)توجه کرد تا اقامت در هتل دلزدگی ایجاد نکند و مراجعه با علاقه ی بشتری به هتل مراجعه کنند.
فضاهای مورد نیاز برای طراحی هتل ۵ ستاره عبارتند از:

    سرسرای ورودی:شامل پیشخوان(اطلاعات،پذیرش مجهز به سیستم رایانه،رزرو اتاق،صندق دار،) صندق امانات،اتاق نگهداری موقت چمدان های مهمانان،محل انتظار،سالن نشیمن(لابی)با امکانات پذیرایی(نوشیدنی سرد و گرم)محلی برای تماشای تلوزیون،سرویس بهداشتی مردانه و زنانه.
    اتاق یک نفره با تخت خواب
    اتاق دونفره یک تخته
    اتاق دو نفره دو تخته
    گنجه توکار برای اتاق ها
    سرویس بهداشتی برای تمام اتاق ها شامل دستشویی، توالت و وان یا زیر دوش مجهز به دوش دیواری
    سوئیت شامل اتاق خواب،فضای نشیمن مجهز به تلوزیون و میز تحریر،آبدارخانه کوچک با کابینت در محل مناسب به صورت باز و بسته و مجهز به هود،فر برقی،یخچال و سرویس بهداشتی(توالت و وان یا زیر دوش مجهز به دوش دیواری یا متحرک)
    آپارتمان به تعداد مورد نیاز شامل اتاق های خواب،سالن پذیرایی و ناهارخوری مجهز به تلوزین و میز تحریر،آشپزخانه مجهز به هود،فر برقی،یخچال و سرویس بهداشتی،انباری،اتاق همراه(در صورت نیاز)
    بالکن به چشم انداز دریا- پارک- ساحل…
    سالن رستوران
    آشپزخانه مجهز و شامل قسمت های آماده سازی،تهیه غذاهای سرد و گرم،شستوشوی ظروف
    آبدارخانه متناسب با ظرفیت سالن رستوران
    فضایی بعنوان ***** بین رستوران و آشپزخانه
    سرویس های بهداشتی مجزای زنانه و مردانه با *****(پیش ورودی)در مجاورت سالن رستوران
    سالن چای خانه(کافی شاپ)و آبدارخانه مخصوص
    مغازه های مختلف(صنایع دستی،عطریات،عتیقه فروشی،نمایشگاه،سوپرمارکت، غذاهای محلی و…)
    غرفه فروش فیلم،اسلاید،کتاب،مجله،روز نامه و…
    تاکسی و دفتر خدمات تاکسیبرای مهمانان مهمانخانه
    باجه امور بانکی و ارزی
    باجه دورنویس،تلتکسپست و تلفن
    غرفه شیرینی و شکلات
    محل برگزاری نمایشگاه های هنری
    امور اداری(اتاق مدیر،معاون،حسابداری،کارگز ینی و…)
    واحد مسکونی مدیر
    آبدارخانه در طبقات جهت استقرار دستگاه های یخ ساز،آب سردکن و…
    خانه داری در طبقات جهت نگهداری پتو،ملحفه و…
    پله خدماتی و محل اسقرار آسانسور نفربر و آسانسور حمل بار
    پله فرار
    راهروها
    حیاط خلوت ها
    محوطه(فضای باز)
    فضای سبز
    پارکینگ
    تلفن عمومی با کابین مخصوص
    نمازخانه مردانه و زنانه مجزا با پیش ورودی(کفش کن)
    وضو خانه و سرویس بهداشتی نزدیک به نمازخانه
    سالن اجتماعات و جشن ها با ورودی مستقل(از خیابان یا محوطه مهمانخانه) و با سرویس جداگانه مردانه و زنانه
    سالن کنفرانس
    اتاق مطالعه و کتابخانه
    فوریت های پزشکی و کمک های اولیه
    اتاق استراحت کارکنان
    غذا خوری خصوصی برای کارکنان
    محلی برای بارانداز جهت تحویل و توزین مواد غذایی و نیازمندی های مهمانخانه
    انبار مرکزی نگهداری مواد غذایی
    انبار ظروف و لوازم مخصوص آشپزخانه و رستوران
    انبار وسایل فنی و تاسیسات
    رختشوی خانه مجهز به ماشین های آبشویی،غلطک و پرس اطوکشی
    موتورخانه حرارت مرکزی و تهویه مطبوع
    استخرسرپوشیده،سونا،جکوزی و …
    زمین تنیس،بدمینتون و امثال آن

ضوابط و اصول طراحی هتل و متل ( مجتمع های بین راهی )

هتل از آن دسته مباحثی محسوب میشود که بیشتر به عملکرد بنا توجه دارد تا به فرم آن. با این وجود نمیتوان از فرم به عنوان یکی از مهمترین عناصر جذب مخاطب فارغ شد. هتل ها از نظر کیفی به چند دسته ی عمده تقسیم میشوند. که در زبان عام از آنها به تعداد ستاره تعبیر میشود. یکی از ایده های مورد استفاده در هتل میتواند تفکیک فضاهای سرویس دهنده و سرویس شونده باشد. که در کارهای لویی کان میتوان به خوبی آنرا مشاهده کرد.

نکات مهم در طراحی هتل
۱- مسیر حرکت مهمانان، وسایل و کارکنان باید جدا باشد.
۲- به ازای هر اتاق ۶ متر مربع فضای راهرو به عرض ۱٫۵۰ تا ۱٫۸۰ متر لازم است.
۳- زباله ها باید در فضایی مسقف (برای محدود کردن سرو صدا در شب) با ارتفاع سقف ۴٫۳۵ متر انباشته شود.
۴- بخش سرایداری هر طبقه در امتداد راهروهای منتهی به اتاق مهمانان سازمان دهی می شود
۵- برای افزایش بازده بهتر است مسیرهای بین آشپزخانه – تحویل غذا – رستوران تا حد امکان کوتاه باشد.
۶- خدمات مربوط به آماده سازی غذا و نوشیدنی در هتل سه نوع می باشد:
الف: رستورانها و بوفه های شامل فضاهای ضیافت که به آشپزخانه ی ماهواره ای شکل نزدیک هر رستوارن و اتاق ضیافت نیاز دارد و بخش های پذیرایی در اتاق مهمانان هر طبقه وجود دارد.
ب: یک یا دو رستوران و اتاق عملکردی که به یک آشپزخانه نیاز دارد تا بتواند مستقیماً رستورانها و اتاقها را سرویس دهد
ج: حداقل امکانات پذیرایی در هتل، ولی مجهز به رستورانهای جداگانه باشد.
۷- در هتل ها ممکن است دستگاههای فروش سکه ای یا اغذیه فروشی های شخصی نیز وجود داشته باشد.
۸- طراحی آشپزخانه در ۴ مرحله انجام می پذیرد:
الف: آماده کردن طرحی شامل تمام فضاهای اصلی مورد نیاز.
ب: تعیین حداقل و حداکثر تعداد کارکنان لازم برای هر قسمت.
ج: مشخص کردن تجهیزات و لوازم لازم برای هر قسمت.
د: تخصیص فضاها.
در آشپزخانه های هتلهای متوسط به ازای هر صندلی سطحی برابر یک متر مربع فضا نیاز است. این اندازه برای هتل های مجلل به ۱٫۲ متر مربع می رسد.
۹- خدمات رخت شویی هتل ها به سه طریق می باشد.
الف: کرایه ملحفه یا قرارداد با رخت شویی های بیرون از هتل.
ب: یک بخش مرکزی که در داخل هتل و توسط بخش های آن انجام می شود.
ج: رخت شوی خانه در همان مجموعه و ساختمان که توسط هتل اداره می شود.
۱۰- اتاقها بنا به اندازه می توانند شامل فضای نشیمن با صندلی – تلویزیون – میز کار – یخچال – میز برای قراردادن کیف باشند.
۱۱- ابعاد تخت:
تخت دوقلو ۱۰۰× ۲۰۰ سانتیمتر
تخت دونفره ۱۵۰×۲۰۰ سانتیمتر
تخت دو نفره بزرگ ۱۶۵×۲۰۰ سانتیمتر
تخت دو نفره بسیار بزرگ ۲۰۰×۲۰۰ سانتیمتر
۱۲- حداقل فضای مورد نیاز برای اتاقها:
اتاق یک تخته: ۴٫۵۰ × ۴٫۱۰ متر
اتاق دو تخته: ۴٫۵۰ × ۴٫۵۰ متر
به این اتاقها فضایی به ابعاد حداقل ۲٫۵۰ × ۳٫۸۰ متر به عنوان حمام و توالت اضافه می شود.

مساحت / بخش
زیر بنای هر طبقه (درصد)
فضاهای اداری-مدیریتی و دبیرخانه
۱% – ۲%
فضاهای مراقبت و تعمیر
۴% – ۷%
فضاهای خدماتی مانند آشپزخانه-اتاقهای کارکنان-انبارها
۹% – ۱۴%
فضاهای اوقات فراغت- ورزش- فروشگاهها
۲% – ۱۰%
اتاقها–توالت ها–دوشها و حمامها–راهروها و سرویسهای طبقات
۵۰% – ۶۰%
اتاقهای عمومی – فضای پذیرش-سالنها و سرسراها
۴% – ۷%
فضاهای پذیرایی-رستورانها و بوفه ها-فضای مهمانان
۴% – ۸%
فضای ضیافت شامل اتاق سخنرانی و جلسات
۴% – ۱۲%

تسهیلاتی که باید برای معلولین در نظر گرفته شود.
این تسهیلات باید حداقل یک درصد تا دو درصد اتاقها و ترجیحاً در طبقه همکف منظور گردد.
شیبه های ۲۰% – راهرو ها به عرض ۹۱۵ میلیمتر – درها به عرض ۸۱۵ میلیمتر به صورت تمام باز – سرسراها ۴۶۰ میلیمتر عریضتر از در – در کمد ها به صورت کشویی – قفسه ها به ارتفاع ۱٫۳۷ متر – حمام ها با فضای باز اصلی ۱٫۵۲ متر و عرض ۲٫۷۵ متر – میز توالت به ارتفاع ۸۶۰ میلیمتر که فضای لازم برای زانوها ۶۸۵ میلیمتر و ارتفاع آینه از کف ۱ متر – ارتفاع صندلی میز توالت ۴۳۰ میلمتر – کلید ها در ارتفاع ۱٫۲ متر – تختها به ارتفاع ۴۵۰-۵۰۰ میلیمتر – فاصله تخت و مبل ۹۱۰ میلیمتر – اتاقهای استاندارد به عرض ۳٫۶۵ متر.
سطح چشم از صندلی چرخدار ۱٫۰۷ تا ۱٫۳۷ متر است بنابراین میزهای آرایش باید به همین اندازه باشد و فضایی برابر ۶۸۵ میلیمتر برای زانوها داشته باشد. پنجره ها نیز تا حد امکان باید پایین باشد. میله ها و دست آویزها باید به دیوارهای حمام ها و توالت ها زده شود.

هتل
هتل یک واژه فرانسوی و منظور آن مکانی است که تسهیلات لازم برای اقامت کوتاه مدت مسافر را در مقصد یا مسیر حرکت تامین می کند.معادل های فارسی آن عبارت اند از: کاروانسرا، مهمانخانه، مهمان پذیر،زائرسرا و مسافر خانه،که صرفنظر از درجه و کیفیت خدماتی آنها در دنیا پیشینه چندین هزار ساله دارند.این تاسیسات برای کسب و کار و ایجاد درآمد ساخته می شوند، و گرنه اقامت موقت از طریق خیریه، و انواع کم هزینه تری وجود داشته و دارند. میان شیوه مسافرت،سنت و نحوه اقامت موقت رابطه تنگاتنگی وجود دارد.
در قدیم که مردم به دلیل کمبود امکانات کمتر مسافرت می کردند، در مقصد اغلب به منزل خویشان و آشنایان خود فرو می آمدند که این کار در سنت مهمان نوازی ایرانیان همراه با اقتصاد معیشتی آن زمان روش پسندیده و پذیرفته ای بوده است.
اتاق اجاره ای کوتاه مدت در یک واحد مسکونی، چیزی میان مهمان پذیر یا اماکن کم هزینه در ایران و دیگر کشورهاست.این سنت پسندیده در بیشتر روستاها و شهرهای شمالی ایران رایج است و به تقویت بنیه اقتصادی مالک خانه و استفاده بهینه از فضای خالی کمک می کند.در بسیاری از شهرهای توریستی اروپا نیز اجاره دادن اتاق اضافی به توریستها مرسوم است.
در حال حاضر در ایران ایجاد مجتمعهای خدمات رفاهی و بین راهی و کمپینگ جزیی از برنامه زیرساختهای گردشگری است.
هتل به مفهوم یک مجتمع خدماتی با هدف کسب درآمد و سود پدیده تکوین یافته ای است که پیشینه آن به انقلاب صنعتی اروپا بر می گردد،از انقلاب صنعتی تا به امروز دست کم چهار رویداد به رونق صنعت توریسم و هتل سازی و هتل داری کمک کرده است. نخستین عامل، تغییر الگوی تولید و مصرف انرژی از سوختهای گیاهی و حیوانی به زغال سنگ و سپس به انرژی هیدروکربنی از آغاز قرن بیستم( که امکان تحرک انسان را در مقیاس انبوه و سریع فراهم آورد.)ف دوم، تولید انبوه صنعتی و گسترش تجارت، آن هم به مقیاس وسیع.سوم اختراع و رواج خودروی شخصی و ترن و هواپیما و امکان حرکت سریع و آسان تر و نهایتا” افزایش سطح درآمد مردم همراه با کاهش ساعات کار و افزایش اوقات فراغت

متل یا مجتمعهای توریستس بین راهی
امروزه مسافران در مسیر حرکت می توانند در اقامتگاه های بین راهی توقف کنند که متل نامیده شده اند.در گذشته کاروانسراها این نقش را ایفا می کردند.متل از نظر لغوی ترکیبی از هتل و ماشین است.ساده ترین تسهیلات بین راهی قهوه خانه یا رستوران است که گاه تخت برای خوابیدن در اختیار مسافر قرار می دهند.
متل حتی از نظر شکلی هم شباهت بسیار زیادی به کاروانسراهای قدیمی دارد.در کاروانسرا، اتاقهایی که در اختیار مسافر قرار می گرفت دور تا دور محوطه یا حیاطی ساخته می شد که چهاپایان مسافر کش یا بارکش نگهداری یا تیمار می شدند. بهترین متل های امروز دور تا دور یا کنار پارکینگ خودروها ساخته می شوند و دسترسی به اتاق را مستقیما” از پارکینگ میسر می کنند. حتی تشریفات ثبت نام و تسویه حساب مسافر به صورت الکترونیکی انجام می شود و مراجعه مسافر به میز پذیزش ضرورت خود را از دست می دهد. متل بر خلاف هتل از تسهیلات کمتر اما سرعت بیشتری برخوردار است. مسافر میان راهی در جایی توقف می کند که سریع غذا بخورد، استراحت کند و دوباره به راه بیافتد تا در زمان پیش بینی شده به مقصد برسد.مسافر در استفاده از متل حتی همه چمدانهای خود را به اتاق نمی برد، بلکه به بردن یک ساک اکتفا می کند و بقیه اثاث خود را در ماشین باقی می گذارد.به همین دلیل، معمولا” در اتاق متل جایی برای اثاثیه مهمان پیش بینی نمی شود.
اما در هتل، مسافر زمان بیشتری در اختیار دارد و می تواند از همه تسهیلات آن از جمله رستوران، فروشگاهها، سالن ورزشی، آرایشگاه و خشک شویی استفاده کند.

موقعیت مکانی انواع هتل در شکه توریسم
هتل یک واحد اقتصادی است و باید سودآور باشد،مگر اینکه اقتصاد آن به نظام گسترده تری وابسته باشد، مانند هتلی که یک نهاد یا صنعت خاص برای کارکنان و مهمانان خود می سازد و سود دهی مستقیم آن هدف سازنده نیست. اما اگر هتل را یک واحد درآمدزا بدانیم، اقتصاد آن به کل اقتصاد شبکه توریسم گره خورده است و میزان درآمدزایی آن وابسته به رفتار شبکه است و از هر اختلالی که به شبکه وارد شودتاثیر می پذیرد. ذکر دو نمونه از اختلالاتی که به دلیل عوامل فراملی و درونی به شبکه توریسم ایران وارد شده است برای درک این نکته لازم به نظر می رسد.عامل تاثیرگذار برونی را در حال حاظر می توان مشکلات سیاسی ایران با جهان غرب و کاهش سهم ایران از بازار بالقوه توریسم اروپا و آمریکا و حتی خاور دور دانست. نمونه بارز و اخیر عوامل داخلی موثر در سلامت اقتصاد هتلداری، سهمیه بندی بنزین است.هر دو مورد بر ضریب اشتغال هتلها اثر منفی داشته اند. این بحث بسیار مهم ریشه دار و عمیق است. به طور خلاصه می توان اشاره کرد که هرچند هتل سازی و هتلداری یک فعالیت خصوصی است، اما بسترسازی برای صنعت توریسم(ایرانگردی و جهانگردی) در سطح ملی از وظایف دولت و نظام برنامه ریزی است.
نابسامانی در این بسترسازی به عوض رونق توریسم در ایران، به سود رقبای همسایه ما تمام می شود. درآمد حاصل از جهانگردی در کشورهایی که به این صنعت تسلط دارند و می دانند چگونه آنرا اداره کنند با درآمد نفتی ایران رقابت می کند،با این تفاوت که درآمد نفتی متمرکز است، اما درآمد توریستی بین مردم توزیع می شود

جا، ظرفیت و درجه بندی هتل
مجهزترین هتلها قاعدتا” در مراکز شهرهای بزرگ ساخته می شوند، اما ساخت چنین مجتمعهایی در حاشیه شهرها نیز کاملا” متداول است. برای هتلهایی که تسهیلات برگزاری کنفرانس در آنها پیش بینی می شود،یا برای کسانی که از ازدحام مراکز شهری گریزان اند،حاشیه شهرها جای مناسب تری است.امکان یافتن زمین بزرگ تر و ارزان تر برای ساخت پارکینگ و باغ سازی در حاشیه شهرها به مراتب بیشتر از مراکز شهری است.
ظرفیت هتل به کشش بازار توریسم بستگی دارد، تعداد اتاق در یک هتل گاهی به چندین هزار می رسد، که در این صورت هتل خود مانند شهری است که به خدمات متعدد دیگری از جمله دسترسی و حمل و نقل سریع نیاز خواهد داشت.
در طراحی هتل باید به طبقه بندی آن از نظر سطح و کیفیت سرویس دهی در ارتباط با قدرت خرید مهمانان بالقوه آن توجه شود.هتلها امروز از یک طبقه بندی ساده ۱ تا ۵ ستاره استفاده می کنند که ۱ ستاره ارزان ترین و ۵ ستاره گران ترین هتلها است. با تبدیل کاخهای قدیمی هتلهای لوکس تری هم برای ثروتمندان ساخته شده است. در مجهزترین هتلها علاوه بر فضاهای خصوصی(اتاقها، سویتها)،استخر سرپوشیده با آب گرم و متناسب با فصل، سونا، جکوزی،سالنهای بدنسازی و ماساژ، رستورانهای مجهز و گاهی گردان در بالاترین طبقه و همکف، سالنهای کنفرانس و تله کنفرانس و اتاقهای ملاقات خصوصی، همچنین خدمات ارتباطی تلفن، تلویزیون، اینترنت، آلارم، مینی بار در اتاقها و سرویس چای و قهوهف و یخچال در نظر گرفته می شود. سرو غذا در اتاق در تمام ۲۴ ساعت میسر است.هر چه سطح خدماتی و درجه هتل تنزل کند از این سرویس ها کاسته می شود. در مسافرخانه توالتها عمومی می شوند و اتاقهای عمومی تا تخت خوابه ساخته می شوند که مسافران الزاما” یکدیگر را نمی شناسند. مسافرخانه هایی در اطراف بازار تهران تابستانها روی پشت بام خود را با تخت خوابهای تک نفره پر می کنند و مسافر شب خواب که اصراری به خوابیدن در اتاق ندارد، از این تختها با قیمتی ارزان تر استفاده می کند.
در فرودگاهها و روستاهای نزدیک فرودگاههای اروپاف برای مسافران ترانزیت که باید زمان طولانی میان دو پرواز یا دو قطار را بگذرانند، هتلهایی با خدمات محدودتر، به صورت ساعتی در اختیار مسافر قرار می دهند. خدمات عمومی برای این مسافران در سالن ترانزیت فرودگاه وجود دارد. در ژاپن که زمین کم و فضاها مینیاتور هستند، از دهه ۱۹۷۰ به این سو نوعی هتلهای کپسولی موسوم به یوتل (yotel) ساخته شده است که فقط کابین کوچکی برای خوابیدن است و به مسافرانی که از قطار باز می مانند اجاره داده می شود. معماری آنها شبیه قوطی عطاریهای سابق در ایران است. فضاها به صورت تخت خوابهای سه طبقه ای سربازخانه ای ساخته می شوند و تنها پرده ای آنها را از فضای اطراف جدا می کند.
اما در ایران ساخت و اداره هتلهای مدرن از اوایل قرن حاظر متداول شد که گراند هتل در خیابان علاء الدوله (فردوسی کنونی) نمونه شناخته شده ای از آنهاست. زنجیره هتلهای بین المللی مانند هتل هیلتون (استقلال کنونی) و شراتون (هتل هما کنونی) از دهه ۱۳۴۰ به بعد در ایران ساخته شدند که دهه ۱۳۵۰ تا انقلاب اسلامی اوج رونق و فعالیت آنها بود، پس از انقلاب و با وجود کاهش توریسم بین المللی در ایران، ساخت هتلهای چند ستاره در تهران و شهرهای عمده گسترش یافت تا حدی که امروزه ظرفیت هتلها در شهرهای بزرگ بیش از حجم ایرانگردی است و هتلها با کمبود مسافر روبه رو هستند.ساخت زنجیره هتلهای هما همزمان با تربیت کادر هتلداری و خدماتی هتل صورت گرفت.تغییرات غیر ضروری در ساختار اجزای هتلها ـ از جمله تغییر توالت فرنگی به ایرانی و حذف پی سوآر(pissoir) ـ به کاهش کیفیت هتل از دید جهانگرد خارجی انجامید، این حرکت اکنون وارونه شده است.
استفاده از جاذبه های طبیعی و مصنوعی در هتل سازی رواج دارد. سرمایه گذاران هوشمند با طرحهای ابتکاری جاذبه های طبیعی را مضاعف می کنند. ساخت هتل در آب، میان یخها، در برف، در غارهای صخره ای( نمونه ترکیه) در سراسر جهان باب شده است. هتل برج العرب دوبی روی یک جزیره مصنوعی و به شکل بادبان قایق ساخته شده که یادآور فرهنگ این بخش از خلیج فارس است.

تخصیص فضاهای هتل
برنامه توزیع فضا
جلوتر نمونه کاربرد آمار در یک هتل تیپیکال تجاری با ۱۰۰ اتاق، به عنوان راهنما ارائه شده است. اطلاعات و مشخصات کلی هتل را نشان می دهد. در پی آن، اطلاعات مشخ تر مربوط به تخصیص فضاها آمده است. برآورد اولیه ۵۹ درصد فضای مفید و ۴۱ درصد فضای غیر مفید را نشان می دهد که نسبت به آنچه عملا” وجود دارد مناسب تر است.
در مرحله اولیه طراحی، ممکن است تصمیم بر این باشد که ۱۵۰۰ فوت مربع به کافی شاپ اختصاص یابد که باعث حذف اتاق غذا خوری اصلی و کاهش متراژ آشپزخانه اصلی به حدود ۲۵۰ فوت مربع می شود. تالار ضیافت با سه اتاق جانبی آن ممکن است حذف شود یا در صورت اطمینان از وجود تقاضا، در زیرزمین قرار گیرد. رختشویخانه احتمالا” حذف می شود، گرچه در برنامه پیش بینی شده است.
از نظر کارآیی، بهتر است تقزیبا” همه بخشها در طبقه همکف باشند. گرچه برای برابر شدن تقریبی همکف و زیرزمین، بخشهای B برای زیرزمین در نظر گرفته شده اند.
بنابراین همکف با احتساب ۵۰۰ فوت مربع برای پلکان و آسانسورها و با حذف کافی شاپ ۸۰۰ فوت مربعی و کاهش ۲۵۰ فوت مربع از آشپزخانه اصلی، به ۱۰۵۹۰ فوت مربع بالغ می شود. این رقم در مقایسه با تخمین اولیه ۱۰ هزار فوت مربع برای همکف رضایت بخش است.
زیرزمین شامل تالار ضیافت، با حذف رختشویخانه و اختصاص ۲۵۰ فوت مربع به راهروها، جمعا” به ۱۰۴۴۰ فوت مربع مساحت می رسد که تقریبا” با همکف برابر است.
هر طبقه ۱۷ اتاق مهمان دارد و به اضافه ۲ پلکان،شفت آسانسور و رختکن خدمتکارها که معادل ۳ اتاق است، در مجموع فضایی به اندازه ۲۰ اتاق می خواهد. با در نظر گرفتن ۱۰ اتاق در هر طرف راهرو با عرض فرضی تقریبا” ۱۲ فوت،طول هر طبقه در مجموع حدود ۱۲۰ فوت می شود. عرض هر طبقه هم معمولا” ۵۰ فوت است و در نتیجه، مساحت هر طبقه ۶ هزار فوت مربع می شود که برآورد قبلی با عنوان «اطلاعات کلی» آن را تایید می کند. تقسیم فضاها به اختصار به ترتیب زیر است.
تقسیم فضاها
۶ طبقه تیپیکال مهمان،هر کدام ۶ هزار فوت مربع ۳۶ هزار فوت مربع
طبقه همکف،۱۰۵۹۰ فوت مربع ۱۰۵۰۰ فوت مربع
زیرزمین،۱۰۴۴۰ فوت مربع ۱۰۵۰۰ فوت مربع
جمع کل تقریبی زیربنا ۵۷ هزار فوت مربع

شامل:
ـ فضاهای اتاقها
ـ فضاهای عمومی شامل: سرسرا، فضاهای سرو غذا و نوشیدنی، فضای ملاقات
ـ فضای پشتی شامل: آشپزخانه، رختشویخانه و فضای سرویس
سطوح زیربنا در سه بخش مشخص شده اند: زیرزمین(B)،همکف(G) و طبقات اتاقهای مهمان(T).
طبقات مهمان
هدف طراحی کارآمد: حداکثر فضا برای اتاقهای مهمان
برای حداکثر سوددهی، تیم طراحی باید درصد سطوح زیربنای طبقات مهمان را به حداکثر و فضای سیرکولاسیون و خدماتی(محوطه آسانسور،انبار ملافه ها، شوتهای زباله و قسمت دستگاههای فروش ماشینی نوشیدنی و تنقلات) را به حداقل برساند. مسائل زیبایی شناختی را نمی توان نادیده گرفت. اما مقایسه ساده ای میان آلترناتیوهای مختلف با درصد فضاهای اختصاص یافته به اتاقهای درآمدزای مهمان، اغلب می تواند به انتخاب راه حلاهای پر درآمدتر بیانجامد.
تحلیل موارد مختلف هتلهای بلند مرتبه نشان می دهد که شکل ظاهری برخی از آنها کاراتر است. انتخاب یک شکل در مقایسه با شکل دیگر می تواند به معنای ۲۰ درصد صرفه جویی در فضای کلی اتاقهای مهمان و حدود ۱۵ درصد در کل ساختمان باشد.به عنوان مثال، در سه نوع نقشه هتل ـ با دو ردیف اتاق در هر طبقه، برجهای چهارگوش و آتریوم ـ با اتاقهای یک اندازه، مساحت هر اتاق می تواند از ۴۶۰ تا ۵۷۵ فوت مربع متغیر باشد.
مطالعات همچنین نشان می دهد که تصمیمات کوچک بعدی هم بر کارایی گروه بندی نقشه های استاندارد اتاقهای مهمانف سیرکولاسیون یک یا دو ردیفه، دسته بندی آسانسورهای عمومی و خدماتی و دسترسیهای مناسب به اتاقهای انتهایی یا در گوشه(که مشکل ترین مساله طراحی است) تاثیر می گذارد.از آنجایی که اتاقهای مهمان بخش عمده هتل را تشکیل می دهند، طراح باید معیارهای کمی را برای طراحی کارآمد آنها در نظر بگیرد.
کارایی نسبی طبقات مهمان را می توان مستقیما” با محاسبه درصد کل زیربنای تخصیص یافته به اتاقهای مهمان سنجید که از کمتر از ۶۰ درصد در نقشه غیر کارای آتریوم تا بیش از ۷۵ درصد در نقشههایی با دو ردیف اتاق بسیار فشرده در هر طبقه متغیر است.بی تردید هرچه این درصد بیشتر باشد انتخابهای بیشتری برای سازنده و معمار فراهم می شود، مثلا” اتاقهای مهمان اضافی و اتاقهای بزرگتر با سرمایه یکسان می تواند ساخته شود؛ یا کیفیت مبلمان و سیستمهای خاص ساختمانی بهتر شود؛ یا سایر فضاهای عملکردی هتل بزرگتر شود؛ یا کل هزینه پروژه و ساخت به طور قابل ملاحظه ای کاهش یابد.
بخشهای بعدی شامل توضیحاتی درباره اشکال اصلی اتاقهای مهمان و تصمیماتی است که بیشترین تاثیر را درطراحی نقشه های مقرون به صرفه برای اتاقهای مهمان دارند. این تصمیمات در برخی نقشه ها شامل تعداد اتاقها در هر طبقه و در بعضی دیگر مثلا” محل قرار گیری حفره آسانسور است، در حالیکه در برخی موارد، شکل ساختمان مهمترین موضوع است و در مجموع، کاراترین اشکال آنهایی اند که حداقل فضای سیرکولاسیون را دارند،یعنی سازه هایی با دو ردیف اتاق در راهروی هر طبقه یا برجهایی با هسته مرکزی فشرده.

طراحی طبقات
ـ طرح به گونه ای سازماندهی شود که اتاقهای مهمان حداقل ۷۰ درصد از زیربنای ناخالص طبقات را به خود اختصاص دهد.
ـ آسانسورها و پلکانها به جای دیوار خارجی در فضای داخلی قرار گیرند.
ـ نقشه راهرو با هدف تسهیل حرکت مهمانان تهیه شود.
ـ سرسرای آسانسور در بخش میانی سازه قرار گیرد.
ـ ماشینهای عرضه یخ و نوشیدنی های خنک نزدیک آسانسورهای عمومی قرار گیرند.
ـ آسانسور خدماتی، انبار ملافه ها و شوتهای زباله در قسمت مرکزی قرار گیرند.
ـ پهنای راهرو حداقل ۵ فوت باشد،۵ فوت و ۶ اینچ مناسب تر است.
ـ فاصله اتاق مهمان تا پله های فرار حداکثر ۱۵۰ فوت(اگر به طور کامل از سیستم آب پاش استفاده می شود) یا براساس مقررات محلی باشد.
ـ اتاق مهمان برای صرفه جویی در لوله کشی به صورت پشت در پشت باشد.
ـ اتاقهای مهمانان معلول در طبقات پایینی و نزدیک آسانسورها قرار گیرد.
طراحی اتاقهای مهمان که اغلب سه چهارم از کل هتل یا بیشتر است، عامل مهمی در کارایی همه پروژه ها است.
اهداف طراحی که به معمار کمک می کند موفقیت نسبی هر ایده طراحی معین را ارزیابی کند، شامل مفاد فهرستهای کنترل هم می شود.
کف(دال،slab )
شکل مربوط به کف(تصویر۱)شامل طرحهایی است که عمدتا” افقی اند و راهروهایی با یک یا دو ردیف اتاق در هر طبقه دارند.متغیرهای طراحی کم اند و عمدتا” مربوط به شکل(مستقیم یا L شکل)،طراحی هسته و محل قرارگیری پلکانهای فرار هستند.معمار باید به موارد زیر توجه کند:
ـ بارگذاری در راهرو: با توجه به شرایط سایت،آیا اتاقها در راهروهایی با یک ردیف اتاق در یک طرف، حداکثر دید را دارند یا در وضعیتهای دیگر؟
ـ شکل: کدام شکل به خصوص(مستقیم،کج،L،پیچ و خم دار،حیاط یا اشکال دیگر) بهترین دید را دارد؟
ـ محل قرارگیری هسته: آیا هسته های عمومی و خدماتی باید یکی باشند یا جدا،و در کجای برج قرار گیرند؟
ـ طراحی هسته: بهترین راه سازماندهی آسانسورهای عمومی و خدماتی، انبار ملافه ها،شوتها و محل استقرار دستگاههای فروش ماشینی چیست؟
ـ محل قرارگیری پلکان: پلکانهای فرار کجا باید قرار گیرند؟
بالاترین میزان کارایی نقشه کف در اساس منوط به دو ردیفه بودن اتاقها در راهروهاست. طرحهایی با یک ردیف اتاق برای تعداد اتاق یکسان، ۴ تا ۶ درصد بیشتر زیربنا نیاز دارند. مثلا” فقط وقتی عوامل خارجی، مثل سایتی با ابعاد باریک یا یک منظره فوقالعاده ایجاب می کند، راهروهایی با یک ردیف اتاق باید مدنظر قرار گیرند.
اگرچه در طراحی کف، نقشه هایی با دو ردیف اتاق در هر طبقه کارآمدترین اند، معماران با تجربه در هتل سازی و کارکنان شرکتهای مدیریتی هتل شیوه هایی برای تراکم بیشتر نقشه ها پیدا کرده اند.
شکلهایی که حفره های آسانسور و خدمات را در گوشه های داخلی قرار می دهند امتیازاتی چند دارند. آنها تا حد کمی از زیربنای سطوح، غیر از اتاقهای مهمان، و تا حد زیادی از حجم هندسی ساختان می کاهند و امکانات معماری جالب تری را فراهم می کنند. به عنوان مثال طرحهایی با «کف روی هم لغزیده» با صرفه تر است، زیرا در آنها هسته های عمومی و خدماتی یکی می شوند و در ضمن،هیچکدام از اتاقهای مهمان از محیط هندسی ساختمان بیرون نمی مانند. شکل «خم دار» که در زاویه ها انحنا می یابد، سرسراهای آسانسور جذاب و زیربناهای خدماتی متراکم را به وجود می آورد و راهروهای بلند را خرد می کند.
طراحی هسته به دلیل نیاز به اتصال آسانسورهای خدماتی به بخش خانه داری و دیگر فضاهای پشتی مشکل است و اغلب وجود دو فضای پشتیبانی جدا و با فاصله از هم را ضروری می کند، با این حال در بسیاری از هتلها آنها در یک فضا قرار می گیرند.
یک هدف مشترک عبارت است از استقرار آسانسور در بخش میانی کف تا از فاصله راه رفتن بکاهد. به جای ادغام سیرکولاسیون عمودی در بدنه برج، طراح ممکن است هسته را به انتهای ردیف اتاقها اضافه یا از نمای اصلی دور کند.
جانمایی عملی هسته عامل تعیین کننده دیگری در کارایی طرحهای تیپیکال(نمونه وار) است. در اغلب نقشه های کف، هسته های عمودی به فضایی معادل ۲ تا ۴ دهانه سازه ای نیاز دارد.
معمولا” مساحت می تواند به حداقل برسد.اگر بخشهای خدماتی به جای آنکه کنار آسانسورهای عمومی قرار گیرند پشت آنها قرار گیرند، قطعا” تعداد کمتری از دهانه های مربوط به اتاق های مهمان جابه جا می شود . بی تردید وقتی هسته کمترین تعداد اتاق مهمان را جابجا کند، کارایی طرح بیشتر می شود .
اما جای تعجب دارد که اغلب درجانمایی های کارآمدتر، یک سرسرای آسانسور مجزا هم دیده می شود که ضمن ایجاد یک فضای ورودی جذاب و کم کردن سروصدا وازدحام منتظران آسانسور که از اتاق های مهمان بیرون می آیند،اغلب اتاقهای کج و کوله کمتری دارند و در خیلی از مقررات ساختمانی الزامی اند. بنابراین، کارایی در جانمایی و ادغام موفقیت آمیز آسانسورهای عمومی، آسانسورهای خدماتی، انبار ملافه ها،شوتهای زباله ها و محل استقرار ماشینهای فروش نوشیدنی و تنقلات در یک هسته عمودی متراکم می انجامد.
معمول ترین محل استقرار پلکانهای فرار دو انتهای راهرو،به مثابه بخشی از هسته های آسانسور یا در محدوده حمام بعضی اتاق هاست،که متراژ ابعاد اتاقها را کاهش می دهد. در نتیجه این اتاقها به طراحی دقیقی نیاز دارند یا با اتاقهای دیگر ترکیب می شوند تا به شکل یک سوئیت درآیند.ترکیب پلکانها با یک یا دو حفره آسانسور نسبت به زمانی که آنها در انتهای ساختمان باشند،به طرح کلی کارآمد تری می انجامد.
یکی از عوامل محدود کننده تعداد اتاقها در طبقه مهمان،مفاد مقررات معمول ساختمانی است، مثلا”
اینکه فاصله بین خروجی پلکانها نباید بیشتر از ۱۵۰ فوت باشد. بنابراین، هدف از تکرار در طبقات اتاقهای مهمان این است که به پلکان فرار سوم نیاز نباشد. معماران با تجربه هتلها برای افزایش مساحت کف، اضافه کردن اتاقها، و بازی با پلکانها و راهروها برای افزایش کارایی کلی ساختمان تکنیکهایی را یافته و تکمیل کرده اند.
نقشه های ساختمانی بلند مرتبه
دومین گروه اصلی نقشه های طبقات اتاقهای مهمان، برجهای عمودی است، که معمولا” با یک هسته مرکزی محصور در میان راهروها و اتاقهای مهمان سازماندهی می شوند. معماری نمای خارجی برج هم بسته به شکلهای هندسی نقشه ها: مربع، ضربدری، دایره ای یا مثلث بسیار متفاوت می شوند. ملاحظات طراحی برجها حاوی مسائل مشابهی برای طراحی هستند:
ـ تعداد اتاقها: چند اتاق مهمان در یک جانمایی خاص، از نظر اقتصادی به صرفه است؟
ـ شکل: کدام شکل کاراتر است و اجازه می دهد ترکیبی متنوع از اتاقها داشته باشیم؟
ـ راهرو: دسترسی راهرو به اتاقهای گوشه ای چگونه میسر می شود؟
ـ جانمایی هسته: آسانسورها، انبارها و پلکانها چگونه سازمان یافته اند،با حداقل فاصله میان پلکانها؟
برخلاف دیگر اشکال، انتخاب برج محدودیتهای خاصی در تعداد اتاقهای هر طبقه به وجود می آورد.
در اغلب موارد،برجها بر حسب ابعاد اتاق مهمان، تعداد طبقات و اندازه هسته بین ۱۶ تا ۲۴ اتاق دارند. با ۱۶ اتاق، هسته فقط برای ۲ یا ۳ آسانسور، پلکانهای فرار و حداقل فضای انباری جا دارد. از طرف دیگر، با بیش از ۲۴ اتاق، محیط هندسی جاداری پدید می آید و فضای زیاد هسته مرکزی از میزان کارایی می کاهد.
در اغلب اشکال ساختمانی، کارایی با افزودن اتاق در هر طبقه، از طریق کمی بزرگتر کردن هسته و سرویسها افزایش می یابد. در مورد برجها عکس این مورد صحیح است.بررسی تعداد زیادی از نمونه های موجود نشان می دهد که هرچه تعداد اتاقهای هر طبقه کمتر باشد، جانمایی کاراتر است، زیرا هسته الزاما” خیلی فشره می شود و در نتیجه، مساحت راهروها به حداقل کاهش می یابد. طرحهای ناکارا اغلب در نتیجه افزودن تعداد اتاق و امتداد راهروهای یک طرفه به همه گوشه های ساختمان به وجود می آید.
شکل برج تاثیر مستقیمی بر ظاهر سازه و مقیاس پذیرفته شده آن دارد. همچنین کارایی طرح به دلیل ویژگی مهم دسترسی راهروها به اتاقهای گوشه در برجهای مستطیل شکل و به دلیل اتاقهای سه گوش و حمامهای مهمان در برجهای دایره ای ارتباط مستقیمی با شکل دارد. این نقشه ها که سیرکولاسیون را به حداقل می رسانند و در ضمن اتاقهای گوشه غیر متعارفی به وجود می آورند، بهترین طرح معماری و طراحی داخلی را دارند.
در برجهای استوانه ای، میزان کارایی به جانمایی اتاقها و طراحی هسته بستگی دارد. معمولا” محیط هندسی اتاقهای سه گوش مهمان حدود ۱۶ فوت است، در صورتی که ابعاد راهرو ممکن است کمتر از ۸ فوت باشد. بنابراین، مهارت طراح را برای طراحی حمام، رختکن ورودی و کمد دیواری به چالش می کشد.
اگرچه طراحی هسته در در برجهای مستطیل شکل و همچنین در برجهای دایره ای نسبت به تنظیم اتاقهای مهمان اهمیت کمتری دارد، ولی مسائل مشخصی باید حل شوند. معمولا” هسته در مرکز قرار می گیرد و عناصر عمودی، به شکل متراکمی گروه بندب می شوند. در هتلهای کوچکی که هر طبقه فقط ۱۶ اتاق دارد، معمولا” سرسرای جداگانه آسانسور در نظر گرفته نمی شود(گرچه در اغلب مقررات ساختمانی الزامی است) و مهمانهای اتاقهای روبه روی آسانسورها باید سروصدای افراد منتظر آسانسور را تحمل کنند.
در هتلهای بزرگتر که هر طبقه ۲۴ اتاق دارد، ترتیب قرارگیری نادرست اتاقهای مهمان اغلب هسته های مرکزی بیش از حد بزرگی به وجود می آورد و فضای راهرو ممکن است بزرگ تر از حد مورد نیاز آسانسورها، پلکانها و فضاهای خدمات شود.بعضی هتلها برای توجیه فضای زائد،«سرسراهای هوایی» یا اتاق کنفرانس به هر طبقه اضافه می کنند.متاسفانه این راه حلها فقط نشان دهنده ایده طراحی نامناسب طبقات اتاقهای مهمان است. طراحی کارامد برجها نیازمند طراحی همزمان هسته و اتاقهای مهمان اطراف آن و فشرده کردن هردو، تا حد امکان است.
طرحهای دارای آتریوم
سومین گروه طرحهای آتریوم دار است که در سال ۱۹۶۷ جان پورتمن معمار برای هتلی در آتلانتا دوباره آن را مطرح کرد.آتریوم در گذشته در هتلهای دنور براون پالاس و سانفرانسیسکو پالاس استفاده شده بود. در شکل اصلی آتریوم، اتاقهای مهمان در یک طرف راهرویی قرار می گیرند که شبیه به بالکنهای باز در بالای فضای سرسرا هستند. در اینجا معمار باید به نکات زیر توجه کند:
ـ چه شکلی باید برای اتاقهای مهمان باید استفاده شود؟
ـ ترتیب قرارگیری آسنسورهای مهمان استاندارد چگونه باید باشد؟
ـ هسته خدمات و پلکانها کجا باید قرار گیرند؟
علاوه بر سرسرای باز، مشخصه دیگر ساختمانهای آتریوم دار نقشه طبقات اتاقهای مهمان است. در حالیکه در نمونه اصلی یک نقشه مربعی با آسانسورهای شیشه ای است که مسافران در حین حرکت آسانسور، منظره فعالیتهای سرسرا را که مرتبا” تغییر می کند، می بینند، ولی آتریومهای جدید به دلیل محدودیتهای سایت، اشکال نامنظمی پیدا می کنند. شکل و شمایل خاص دادن به ساختمان، تصویری یگانه از هتل می سازد که هدف اولیه اغلب سازندگان و معمارانی است که شکل اتریوم را انتخاب می کنند، در عین حال که می دانند این نوع نقشه و قرار گرفتن اتاقها در یک طرف از راهروها حداقل کارایی را دارند.
در واقع همه هتلهای آتریوم دار آسانسورهای شیشه ای دارند که هم سرسرا را می توان دید و هم تحرکی در فضا پدید می آورد. اغلب، اینها روی یک پل یا سکوی الحاقی قرار می گیرند و بدین ترتیب حجم سیرکولاسیون در هر طبقه را افزایش می دهند. در بعضی موارد، آسانسورهای شیشه ای در مقابل آسانسورهای معمولی قرار می گیرند که دو تجربه کاملا” متفاوت اند.
آسانسورهای خدماتی و فضاهای پشتیبانی خانه داری و پله های خروج معمولا” در دو انتهای جناحها قرار می گیرند و تاثیر زیادی روی کارایی نقشه های هتل ندارند. با توجه به امکان پذیر نبودن تحقق ۶۰ درصد فضای مفید اتاقهای مهمان، معماران همواره در پی به دست آوردن اعتبار برای خود از طریق استفاده از آتریوم و در عین حال افزایش کارایی بوده اند.تکنیکی که در چند مورد موفق بوده، ترکیب فضای آتریوم با جناحهایی با دو ردیف اتاق بوده است. این تکنیک به طرزی موثر هیجان معمار را برای طراحی ساختمانی با آتریوم، در مقیاس کوچک تر و شخصی تر برای معمار، با امتیازات کارایی نقشه هایی با دو ردیف ترکیب می کند.

اطلاعات کامل در مورد هتل ها و انواع آنها

آنچه در این مقاله میخوانید:متل Motel /هتل پانسیون Hotel Pension /ریزورت هتل Resort Hotel /هتل آپارتمان Apartment Hotel /انواع هتلها بر حسب ستاره /هتل های ۲ ستاره /هتل های ۳ ستاره /هتل های ۴ ستاره /هتل های ۵ ستاره /انواع اتاق های موجود در هتلها /اتاق یک نفره /اتاق دو نفره /اتاق سه نفره /سوئیت Suite /آپارتمان Apartment /استودیو Studio /کانکتد روم /onnected Room /کابانا Cabana /فیستا سوئیت Fiesta Suite /انواع تخت در هتل /اکسترا بد /xtra Bed / تختخواب تاشو /تختخواب بچه /انواع سرویس در هتل ها /اصطلاحات مربوط به سن مسافر

 

متل Motel

متل تلفیقی است از دو واژه Motor  و Hotel  و اساساً ماهیت بین راهی داشته و معمولاً خارج از شهرها قراردارد . در تعریف متل می توان گفت که هتلی است که در آن مسافران می توانند با خودروی شخصی وارد شده و حتی خودرو را مقابل درب اتاق خود پارک نمایند . یکی از مشخصه های اصلی متل ها عدم وجود لابی در آنهاست چرا که میهمانان به مجرد وارد شدن به متل بدون نیاز به پیاده شدن کلید اتاق خود را از رسپشن دریافت نموده و مستقیماً به سمت اتاق خود رانندگی می نمایند .

هتل پانسیون Hotel Pension

درشهرواقع شده و تعدادی اتاق ، سالن غذاخوری ـ  به اندازه ای که بتواند غذای ساکنان اتاقها را تأمین نماید ـ کتابخانه و سالن مطالعه و اتاق تلویزیون درآن پیش بینی وآماده شده است. پانسیون معمولاً اتاق را به صورت ماهانه و یا سالانه اجاره داده و مشتریان دیگری را از خارج هتل برای صرف غذا نمی پذیرد . بر همین اساس معمولاً سالن غذاخوری پانسیون فقط به اندازه احتیاج اتاق ها در نظرگرفته می شود . درپانسیون ها مقرارت خاصی وجود دارد و مسافران می بایست در ساعات معیّنی برای صرف صبحانه ، نهار و شام سرمیزحاضرشوند وتا ساعت مشخصی نیز درب ورودی  پانسیون باز است.

ریزورت هتل  Resort  Hotel

به هتل هایی اطلاق می شود که معمولاً نزدیک چشمه های مواد معدنی و یا ساحل قرار دارند. (هتل های مخصوص استراحت )

هتل آپارتمان  Apartment Hotel

هتل مکانى است براى اقامت تا در آن از مسافر پذیرایى شود. حال اگر امکان پذیرایى در هتل کاهش یابد ، هتل آپارتمان شکل می گیرد . در هتل آپارتمان ها وسایل آشپزى وجود دارد و نیازى به رستوران احساس نمى شود . اقامت در هتل آپارتمان بسیار شبیه به اجاره آپارتمان است با این تفاوت که قرارداد اجاره ای وجود ندارد و مسافر هر وقت بخواهد می تواند با هتل تسویه حساب نموده و آنجا را ترک نماید . بر خلاف هتل ها که دارای شرایط سختی هستند هتل آپارتمانها دارای انعطاف پذیری بالائی بوده و انواع بسیار متفاوتی دارند . معمولاً شبیه هتل ها ساخته می شوندو دارای تعداد زیادی آپارتمان می باشند . دوره اقامت در آنها بسیار متفاوت بوده و از چند روز تا چند ماه متغیر است .معمولاً قیمت آنها از هتل های هم ردیف پایین تر است مسافرینی که در آن اقامت می گزینند آنرا به مثابه خانه خود انگاشته که موقتاً از محل اصلی زندگی آنها به دور است . بنابراین هرآنچه که در خانه فراهم است ممکن است در هتل آپارتمان نیز فراهم باشد .

انواع هتلها بر حسب ستاره

هتل های ۲ ستاره :

تمیزی و راحتی و دکوراسیون منظم و هماهنگ از الزامات این هتل ها می باشد . ارائه رتبه دو ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد:

خانه داری بسیار خوب ، دکوراسیون جذاب و وجود تلویزیون رنگی در تمام اتاقها ، مبلمان با کیفیت، دارای رستوران با قابلیت ارایه سرویس در هر وعده غذایی ، استخر شنا ، خدمات رسانی به اتاق ها ، ورودی هتل با ظرفیت مناسب ، تخت هایی با اندازه معمولی و بزرگتر ، سرویس حمام خوب و زیبا ، قفسه های کافی ، امکانات تفریحی ، حوله و صابون با کیفیت بالا ، پرسنل آموزش دیده و لاندری و روم سرویس .

هتل های ۳ ستاره :

 در هتل سه ستاره خدمات به طور کامل ارایه می گردد و به طور شایسته مدیریت می شود ، این نوع هتل ها دارای چشم انداز زیبا و امکانات گسترده اند . ارائه رتبه سه ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد :

نظافت و خانه داری و نگهداری عالی ، هال ورودی بزرگ با طراحی جذاب ، فضای پذیرش فعال ۲۴ ساعته ، اتاق های بزرگ و راحت ، بدون سر و صدا با نور کافی و فضای نشیمن با دکوراسیون جذاب و گاهی نقاشی روی دیوار، مبلمان با کیفیت بالا ، سیستم مرکزی  تهویه هوا و سیستم حرارتی ، اتاق های مفروش شده با کیفیت بالا و دارای تشک های عالی ، ترموستات کنترل درجه دما ، سرویس حمام زیبا که بعضی از آنها دارای وسایل آرایشی ، صابون وحوله با کیفیت عالی است ، دارای سوئیت اتاق لوکس ، محدوده زمانی گسترده جهت سرویس دهی به اتاق ها ، وجود دو دستگاه تلفن در اتاق یکی کنار تخت و دیگری در حمام یا روی میز ، استخر شنا در محوطه ساختمان یا نزدیک آن ، خدمات بیدار کردن ، وجود بیش از یک رستوران با غذای عالی ، امکانات تفریحی برای میهمان از قبیل سونا ، گلف و  . . . ارایه خدمات ویژشه از قبیل اتاق ملاقات ، پارک اتومبیل توسط مستخدم .

هتل های ۴ ستاره :

این هتلها نه تنها باید کلیه خدمات لازم را ارائه دهند بلکه باید از خود هویتی داشته باشند . تأمین راحتی و آسودگی میهمانان هدف اصلی کارکنان می باشد ، آنها آموزش دیده، کارآمد و آگاه و مؤدب می باشند این نوع هتل ها دارای امکانات متنوعی هستند . ارائه رتبه چهار ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد :

خانه داری و نگهداری فوق العاده از هتل ، اتاق و فضای سبز ، طراحی ساختمان بصورت خاص و جالب ، هال ورودی لوکس، مبلمان بسیار خوب ، فضاهای عمومی ، آثار هنری ، کیفیت بالای فرش و گل تازه ، چشم انداز محیط طبیعی و فوق العاده ، فضای مناسب و دکوراسیون جذاب برای پذیرش ، رزوراسیون بسیار سریع و کارآمد ، کارکنان متعهد با یونیفرم ، وجود دربان ، مدیریت متخصص ، تجهیزات عالی رستوران و غذاهای متنوع ، خدمات رسانی عالی به اتاقها ، وجود اتاقهای بزرگ با نور کافی و مبل مناسب و زیبا ، دارای تلویزیون و دکوراسیون عالی و تزئین شده با کارهای هنری ، دو تلفن یکی در کنار تخت و دیگری روی میز ، دارای تشک راحت و پتوی اضافه و تخت های بزرگ و معمولی، سرویس دهی بصورت دو مرتبه در روز به اتاق ها ، حمام بسیار تمیز با صابون وسایل آرایش و حوله ، جعبه کمک های اولیه ، آیینه مناسب جهت اصلاح و آرایش، سیستم خشک کن دست ، در اختیار قرار دادن لباسهای راحت به میهمانان ، سیستم روشنایی هوشمند در حمام و اتاق خواب و سایر امکانات مثل حمل و نقل ، روزنامه رایگان و …

هتل های ۵ ستاره:

این نوع هتل ها در ردیف اول قرار دارند . قوانین واستاندارد مربوط به هتل پنج ستاره و کیفیت آن همواره باید ثابت نگه داشته بشود . ارائه رتبه پنج ستاره مستلزم داشتن بعضی و نه همه موارد زیر می باشد :

معماری و دکوراسیون زیبا و منحصر به فرد ، نگه داری و خانه داری منحصر به فرد و مستمر ، دارای بیش از ۱۰۰ اتاق ، هال ورودی ، اتاق مهمان ، فضای عمومی تزئین شده با کارهای هنری ، مفروش شده با کیفیت بالا ، لابی بسیار زیبا ، دفتر پذیرش بسیار منظم در فضای کافی و آرام ، دارای نگهبان و سرویس ۲۴ ساعته ، پرسنل آموزش دیده و متعهد ، تزئین اتاقها با استفاده از اشیاء عتیقه ، دارای ۳ تلفن ( کنار تخت ، روی میز و داخل حمام ) ، تمیز کردن اتاق بصورت دو مرتبه در روز ، سرویس حمام زیبا و مدرن ، دارای رستوران عالی و غذاهای متنوع و سرویس غذا دهی ، امکانات رستوران جذاب ، سرویس حمل و نقل ، مغازه و فروشگاه پوشاک ، یخچال در داخل اتاقها با انواع نوشیدنی .

کارکنان در هتل ۵ ستاره : بسیار مرتب و یونیفرم پوشیده با لباسهای شیک ، مؤدب وآگاه و کارآمد و روابط عمومی خوب ، نسبت به رفع نیازهای مهمانان متعهد هستند و بسیارعالی سرویس می دهند . دارای مدیر حرفه ای و متخصص ، سازگاری و هماهنگی سرویس ها ، تداوم نگهدارى وخانه داری بی عیب و نقص اجزاء اصلی و اساسی برای حفظ درجه ۵ ستاره می باشند .

نکته مهم : نکته مهم درباره ستاره هتل ها و هتل آپارتمان ها اینست که « هتل ها را از  یک تا ۵ ستاره طبقه بندی می نمایند در حالی که مهمانپذیر ها، مهمانسراها و هتل آپارتمان ها را از یک تا ۳ ستاره طبقه بندی می نمایند . به تعبیرى دیگر هتل آپارتمان ۳ ستاره با هتل ۵ ستاره برابرى مى کند و این دو نوع از مراکز اقامتى از نظر کیفیت و خدمات دهى در گروه خودشان بهترین هستند.»

انواع هتل

هتل تجارتى
    

Commercial  Hotel

هتل حومه شهر
    

Sub-urban Hotel

هتل شهرى
    

Urban Hotel

هتل با فضاى بازمیانى
    

Atrium Hotel

هتل بزرگ
    

Meca Hotel

هتل گرد همایى
    

Convention  Hotel

هتل فرودگاه
    

Air port Hotel

هتل مسکونى براى مهمانانى که اقامت طولانى دارند
    

Lodging Type Hotel

هتل بازیهاى شبانه
    

Night Clup Hotel

هتل سوپر لوکس
    

Super Lux Hotel

هتل تمام سوئیت
    

Suite Hotel

هتل باسوئیت هاى یک طبقه هاى پراکنده
    

BungalowSuite Hotel

متل بین راهى
    

Motel

متل متوسط  میان راه
    

Motor inn

هتل ارزان قیمت
    

Budget  inn

هتل تفریحى
    

Resort Hotel

هتل آپارتمان
    

Apartment Hotel

هتل مالکیت زمانى مشترک
    

Time Sharing Hotel

هتل مالکیت مشترک
    

Condominium Hotel

پانسیون
    

Boarding House

مهمانسرا
    

Guest House

مسافر خانه، استراحتگاه
    

Hostel

خوابگاه
    

Dormitory

هتل کازینو
    

Hotel Cazino

 

انواع اتاق های موجود در هتلها

 

سوئیت اداری
    

Office Suite

سوئیت کنفرانس
    

Conference Suite (cs)

سوئیت کوچک
    

Mini Suite

سوئیت معمولی
    

Junior Suite

سوئیت دو لوکس
    

Deluxe Suite

سوئیت دوبلکس
    

Doublex Suite

سوئیت مسافرین مهم
    

Vip Suite

سوئت مجلل
    

Imperial Suite

سوئت محصور
    

Pent house Suite

سوئت ماه عسل
    

Fiesta Suite

سوئیت ماه عسل (برای اقامت )
    

Dolcevita Suite

سوئیت یک نفره
    

Single Suite

کابانا
    

Cabana

استودیو
    

Studio

آپارتمان
    

Apartement

بنگلو
    

Bungalow

اتاق های دور
    

Remote Function

اتاق های تو در تو
    

Connected Room

اتاق با بالکن
    

Balcony Room

اتاق با استخر خصوصی
    

Room With Private Pool

اتاق ضیافت
    

Banquet Room

اتاق خانواده
    

Family Room

واحد های فامیلی
    

Family Units

اتاق معمولی با حمام
    

Room With Bath

اتاق با چشم انداز جنگل
    

Woods View Room

اتاق معمولی بدون حمام
    

Room Without Bath

اتاق نشیمن یا سالن پذیرایی
    

Parlor

 

اتاق یک نفره : اتاق یک نفره که سینگل نامیده می شود . دارای یک تخت می باشد و اختصاراً با علامت SGL نشان داده می شود .

اتاق دو نفره :  اتاق دو نفره که دبل یا توئین نامیده می شود . دبل یعنی اتاقی که یک تخت دو نفره به هم چسبیده دارد و توئین اتاقی است که دو تخت مجزا دارد و اختصاراً با علامت DBL نشان داده می شود .

اتاق سه نفره :اتاق سه نفره که تریپل نامیده می شود . دارای ۳ تخت تک نفره و یا یک تخت تک نفره و یک تخت دونفره به هم چسبیده می باشد و اختصاراً با علامت TPL نشان داده می شود .

سوئیت  Suite: به اتاقی گفته می شود که قسمت جلوی آن مختص پذیرایی و پشت آن اتاق خواب قرار گرفته است ، در بعضی از هتل ها قسمت پذیرایی در پایین و چند پله بالاتر اتاق خواب و حمام قرار دارد ( دوبلکس ) البته می توان در سوئیت یک آشپزخانه کوچک نیز دایر نمود .

آپارتمان  Apartment  :عبارت است ازیک هال و پذیرایی با یک ، دو و یا سه اتاق خواب که هر کدام دارای دو تخت است . در صورتی که دواتاقه باشد، معمولاً یک اتاق ( دبل ) یک تخت دو نفره و اتاق دیگر توئین، دو تخت یک نفره خواهد داشت .هر آپارتمان یک حمام مشترک دارد و یک آشپزخانه کوچک.معمولاً در قسمت پذیرایی به تعدادکافی صندلی یا مبل راحتی وجود دارد.

استودیو Studio : به اتاقهایی گفته می شود که در بدو ورود به شکل اتاق پذیرایی دیده می شود ولی در صورتی که مبلها یا کاناپه ها را به صورت تختخواب در آورند حکم اتاق خواب را خواهد یافت، از این رو روزها اتاق پذیرایی و شبها اتاق خواب است .البته کاناپه ها طوری ساخته شده اند که می توان بالش و پتو و ملحفه را  داخل آن جای داد. اتاق استودیو حمام نیز دارد، استودیو می تواند آشپزخانه کوچکی نیز داشته باشد .

کانکتد روم  Connected Room  : دو اتاق تودرتو را می گویند، هر دو اتاق به راهرو اصلی هتل راه دارد و هر کدام به تنهایی یک اتاق کامل است و حمام جداگانه ای هم دارد، این دو اتاق به وسیله یک در از وسط به هم متصل است. چنانچه یک خانواده چهار نفره ، چنین اتاقی را درخواست نماید ، بچه ها در یک اتاق و پدر و مادر در اتاق دیگر اقامت خواهند نمود ، بدون این که درب راهرو اصلی را باز کنند، دو اتاق از درب وسط می توانند با هم در ارتباط باشند.

کابانا  Cabana :اتاقی است هم کف، که پنجره آن به محوطه ای باز می شود که متصل به استخر شناست. ساکن چنین اتاقی می تواند برای تعویض لباس از اتاق مخصوص خود استفاده نماید .

فیستا سوئیت  Fiesta Suite  : این نوع سوئیت ها معمولاً در هتل هائی قرار دارند که دارای سالن عروسی است و پس از پایان مجلس عروسی ، برای استراحت و خواب در اختیار عروس و داماد قرار می گیرد . معمولاً مخارج این سوئیت قبلاً جزو هزینه های مجلس عروسی منظور گردیده و حساب جداگانه ای ندارد .

اتاقهای دیگری هم در هتلها و متلها وجود دارند که بنا به علاقه وتمایل مسافران دراختیار آنان گذاشته می شود که عناوین آنها در جدول "انواع اتاق " آورده شده است .

انواع اتاق

 

منبع : سایت اینترنتی  www.hoteldari.com مجموعه مقالات آقای اصغر ژیان دربندى

انواع تخت در هتل

تخت سالن پذیرایى- کاناپه قابل تبدیل به تخت
    

Bed- parlor

کاناپه تبدیل به تخت                        
    

Bed-Studio=Convertible Sofa

کاناپه تبدیل به تختخواب
    

Convertible Couch

مبل تختخوابشو
    

Sleeping Couch

تخت دیوارى
    

Folding-up bed

تخت تاشو
    

Roll-A-Way-Bed

یک تخت یکنفره
    

Singl

دو تخت جداى تکنفره
    

Twin

یک تخت دونفره
    

Double

یک تخت دونفره و دو تخت تکنفره
    

Twin Double

تخت دونفره بزرگ
    

Queen Size

تخت بزرگ
    

King Size

تخت دوبل دوبله
    

Double- Double Bed

تخت با تشک آبى
    

Water Bed

تخت دو طبقه
    

Bunk Beds

 

انواع تخت های موجود در اتاق های هتل در جدول "انواع تخت ”  آورده شده است لیکن در اینجا لازم است مسافرین با تخت اضافه و تخت بچه بیشتر آشنا گردند .

 

اکسترا بد Extra Bed  ـ تختخواب تاشو

چون تعداد افراد بعضى از خانواده ها زیاد و بیش از تعداد تختخوابهاى اتاق است، ناچار استفاده از تخت اضافى ناگزیر خواهد بود . تختخوابهاى اضافى را اکسترابد مى نامند. این تختها در طبقات هتل وجود دارد و براساس فرمى که رسپشن به خانه دارى مى دهد، در اختیار اتاقها گذاشته مى شود. این تختها از نوع تاشو مى باشند و علت این که بایستى طى صدور فرمى تحویل شود این است که بابت تخت اضافى، وجه اضافى از مسافر دریافت مى شود که به حساب اتاق منظور مى گردد. از این فرم نسخه اى نیز  به کشیر (صندوق ) مى رود تا وجه تخت اضافى به حساب اتاق نوشته شود .

تختخواب بچه

مسافرینى که بچه همراه مى آورند، معمولاً نیاز به تختخواب بچه دارند، زیرا تختخوابهاى مسافرین براى بچه مناسب نیست و احتمال دارد بچه از روى تختهاى معمولى و مخصوص بزرگسالان به زمین بیافتد . این نوع تختها هم طى فرمى که قبلاً اشاره شد به اتاق ، اضافه مى شود و وجه اضافى نیز  به حساب منظور مى گردد. تختخواب بچه ،رو تشکى مشمع نیز دارد که مانع از رسیدن رطوبت از بچه به تشک مى شود.

انواع تخت

 

منبع : سایت اینترنتی  www.hoteldari.com مجموعه مقالات آقای اصغر ژیان دربندى

انواع سرویس در هتل ها

 O.R(Only Room): یعنی اتاق جهت اقامت بدون هیچگونه وعده غذائی    European plan

 B.B (Bed & Breakfast): یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه در روز American plan

 H.B (Half Board): یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه و یک وعده نهار یا شام. مثلاً سرویس H.Bدر دبی معمولاً به یک وعده صبحانه و یک وعده نهار اطلاق گردیده در حالی که همان سرویس در ترکیه (منطقه آنتالیا و منطقه دریای اژه) به یک وعده صبحانه و یک وعده شام اطلاق می گردد. Modified American plan

 F.B(Full Board): یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه ، یک وعده ناهار و یک وعده شام. در بعضی از هتل ها این سرویس بصورت سرویس Full board plus  یعنی اتاق جهت اقامت همراه با یک وعده صبحانه ، یک وعده ناهار ، یک وعده شام و نوشیدنی ها هنگام صرف ناهار و شام  ارائه می گردد .  Full American plan

ALL ) َAll Inclusive) :یعنی اتاق جهت اقامت همراه با تمام وعده های غذائی شامل صبحانه ، ناهار ، عصرانه و  شام و نوشیدنی های رایگان . این سرویس معمولاً در هتل های واقع شده در شهرهای ساحلی نظیر کوش آداسی ، بودروم ، مارماریس ، آنتالیا و . . . ارائه می گردد و بسته به نوع نوشیدنی ارائه شده مثلاً تولید داخل یا خارج کشور و اینکه در چه ساعاتی از شبانه روز ارائه می گردد دارای واژه های متفاوتی است نظیر Ultra All Inclusive و Maximum All Inclusive. در بعضی از هتل هائی که چنین سرویسی ارائه می گردد استفاده رایگان از ورزشهای آبی از قبیل جت اسکی ، اسکی روی آب ، غواصی ، ماساژ و . . . برای یکبار در طول اقامت جزئی از سرویس می باشد .

اصطلاحات مربوط  به سن مسافر

بزرگسال Adult : به افراد بیش از ۱۲ سال اطلاق می گردد و با علامت اختصاری ADL نشان داده می شود .

اطفال ۲-۶ سال Child: کودکانی هستند که معمولاً در هتل ها به آنها تخت اختصاص نمی یابد و با علامت اختصاری CHD2-6 نشان داده می شود .

اطفال ۶-۱۲ سال Child: کودکانی هستند که معمولاً در هتل ها به آنها تخت از نوع سفری اختصاص می یابد و با علامت اختصاری CHD6-12 نشان داده می شود .

نوزاد  Infant: به کودکان زیر دوسال اطلاق می گردد که معمولاً در هتل ها به آنها تخت اختصاص نمی یابد و با علامت اختصاری INF نشان داده می شود .